Przejdź do zawartości

Strona:Kapitał społeczny ludzi starych.pdf/37

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

stylów życia wiążą się z procesami starzenia się społeczeństw, ochrony zdrowia i środowiska naturalnego[1]. Wśród istotnych zmian zwraca uwagę m.in. na: kształtowanie się „społeczeństw młodniejących” - to jest takich, w których „zwyczaje osób starszych są zbieżne ze zwyczajami młodszego pokolenia”[2]; podejmowanie przez osoby przechodzące na emeryturę nowych karier, elastycznych form zatrudnienia, zabiegów ukrywających starszy wiek; możliwe zanikanie pojęcia wieku emerytalnego i związanych z nim stereotypów; popularyzację uczeni się przez całe życie, w tym ruchu Uniwersytetów Trzeciego Wieku i wolontariatu osób starszych; wzrost znaczenia usług opiekuńczych; upowszechnianie postaw akceptacji wzrastającej długości życia, osób chorych i niepełnosprawnych; zapotrzebowanie na prowadzenie zdrowego i aktywnego stylu życia; eliminowanie i ograniczanie szkodliwych dla zdrowia nawyków, np. niezapinania pasów bezpieczeństwa w samochodzie, diety prowadzącej do cukrzycy, nadwagi i chorób serca, palenia tytoniu; promocję aktywności fizycznej; prowadzenie działań ekologicznych oraz zarządzanie ryzykiem wobec zagrożeń spowodowanych zmianą klimatu i utratą dostaw energii.

Kolejnym wymiarem przemian są koncepcje polityki społecznej wobec ludzi starych i starości[3]. W przeszłości skupiano się na zaspokajaniu ich podstawowych potrzeb, współcześnie zaś dąży się do tworzenia sieci instytucji mobilizujących seniorów do wykorzystywania w działaniach wszystkich swoich umiejętności i skłonności, które mogą przyczynić się do poprawy własnych warunków życia. W przypadku zmian postaw wobec starości całych społeczeństw, niezbędne staje się zmniejszanie znaczenia wieku kalendarzowego jako cechy kształtującej życie jednostki, szerzenie przyzwolenia na odrębność i różnorodność zachowań ludzi starych oraz poszukiwanie nowych ról społecznych dla seniorów. Współcześnie podstawowym dokumentem strategicznym w tym zakresie jest „Międzynarodowy Plan Działania nt. Aktywnego Starzenia się” prowadzony od 2002 przez Organizację Narodów Zjednoczonych (ONZ)[4]. Dokument skierowany jest do rządów krajowych i zawiera szereg szczegółowych rekomendacji dotyczących rozwiązywania 18 kwestii społecznych, przyporządkowanych do trzech priorytetowych kierunków działań: „osoby starsze i rozwój”, „postęp zdrowia i dobrego samopoczucia w starszym wieku” oraz „zapewnienie włączających i wspierających środowisk”. Plan ten jest powiązany

  1. Ibidem, s. 90-92, 170-197.
  2. Ibidem, s. 13.
  3. Na podst.: B. Synak, Pozycja społeczna ludzi starych w warunkach zmian ustrojowych i cywilizacyjno-kulturowych, [w:] B. Synak (red.), Ludzie starzy w warunkach transformacji ustrojowej, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2000, s. 10-11; B. Szatur-Jaworska, Ludzie starzy i starość w polityce społecznej, op. cit., s. 140-144.
  4. Report of the Second World Assembly on Ageing Madrid. Madrid International Plan of Action on Ageing, United Nations, New York 2002.