Strona:Jerzy Jellinek - Deklaracja praw człowieka i obywatela.pdf/81

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

państwowego, czyli frame of government. Najpierw ustalono prawa twórcy państwa — wolnej i nieograniczonej pierwotnie jednostki, a dopiero następnie prawa jej wytworu — społeczeństwa.
Mimo jedności zasad istniały znaczne różnice w prawodawstwach oddzielnych stanów, wprawdzie później złagodzone, do dziś wszakże niezupełnie zatarte. Tak więc, jak już nadmieniliśmy, mimo jednakowych poglądów zasadniczych, wolność religijna nie wszędzie i nie odrazu została konsekwentnie przeprowadzona. Bez względu na zasadę, że wszyscy ludzie są z przyrodzenia wolni i równi, nie zniesiono wówczas niewolnictwa. Zamiast „man“ w stanach niewolniczych mówią „freeman“.
Prawa, uroczyście ogłoszone, przysługują pierwotnie wszystkim „inhabitants“, w stanach niewolniczych wszystkim białym. Później dopiero w większości stanów korzystanie z praw politycznych zostało przyznane obywatelom („citizen“) Stanów Zjednoczonych.
Widzieliśmy, jak szczególną drogą rozwoju na podłożu prawa staro-angielskiego i nowego, wytworzonego w kolonjach, powstało pojęcie sfery praw indywidualnych, niezależnej od państwa i osobistemu jedynie uznaniu podległej. W rzeczywistości deklaracje praw nie wprowadziły nic nowego, a tylko w określony sposób sformułowały istniejący stan rzeczy.
Amerykanie pragnęli posiadane już prawa ogłosić, jako wieczyste dziedzictwo swoje i wszystkich wolnych ludów. Francuzi, przeciwnie, chcieli stworzyć to, czego jeszcze nie mieli, mianowicie instytucje, któreby