mowolnem uwięzieniem, karą, podatkami i t. d., żądanie udziału jednostek w życiu państwowem celem zabezpieczenia wszystkich tych urządzeń, jak również wymaganie, aby ustrój państwowy był związkiem ludzi wolnych i równych, Ta obfitość realnych korzyści była wynikiem zaciętej walki, nie zaś owocem rozmyślań teoretycznych.
Niewątpliwie teorje Locke’a, Pufendorf’a[1], ideje Montesquieu’a oddziałały potężnie na poglądy ówczesnych amerykan; lecz, jak już widzieliśmy, nie wystarczają do objaśnienia tak kompletnego rejestru ogólnych praw człowieka i obywatela.
W roku 1764 ukazała się w Bostonie słynna praca James’a Otis’a o prawach kolonji angielskich
[2]. Otis dowodzi, że polityczne i obywatelskie prawa kolonji angielskich w niczem nie opierają się na nadaniach koronnych[3], nawet Magna Charta mimo swej
- ↑ Borgeaud s. 17 przytacza traktat Johna Wyse’a, który miał silnie oddziałać na zdemokratyzowanie poglądów w Massachusettsie. Jednakże człowiek zwany Jogn Wyse nie uczynił nic innego prócz że wziął za podstawę swych wywodów teorje Pufendorfa, co sam oświadcza. Porówn. J. Wise A Vindication of the Government of New England Churches. Boston 1772, s. 22. Książka pochodzi jakoby z r. 1717, porówn. Rithie (s. 14. Nota I), który wszakże zdaje się wcale jej nie zużytkował.
- ↑ The rights of the Colonies asserdet and prowed. Mogłem korzystać tylko z londyńskiego przedruku tego niezmiernie rzadkiego dzieła (również z r. 1764).
- ↑ Powołując się na prawo angielskie i na Locke’a wylicza cały szereg praw, które „no man or body of men, not excepting the parliament, justly, eąuitably and consistably with their own rights and the constitution, can take away“ (s. 52).
