Strona:Jerzy Jellinek - Deklaracja praw człowieka i obywatela.pdf/71

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

są więc pierwotnemi, wrodzonemi właściwościami ludzi. Właściwości te są pojęte, jako prawa, i stąd powstaje teorja wrodzonych praw do wolności i równości. Zależnie od kierunku politycznego autorów te prawa albo znikają z chwilą powstania państwa, albo stanowią granicę władzy państwowej. Granica ta bywa pojęta albo jako względna, jak u Pufendorfa, albo też jako nieprzebyta. Według tych ostatnich systematów prawa wrodzone o tyle tylko bywają ograniczone, o ile wymagają tego cele państwowe, a cele te polegają właśnie na ochranianiu pozostałej człowiekowi sfery jego praw wrodzonych.
Podług teorji Locke’a, która miała tak epokowe znaczenie dla teoretycznych poglądów angielskich i amerykańskich[1], wrodzone prawo ludzi, jednostek pierwotnie równych, składa się z prawa do życia, wolności i własności. Państwo zakłada się dla ochrony tych praw, stąd naturalnem wymaganiem obywatela od państwa jest zapewnienie mu bezpieczeństwa. Prawa, w ten sposób powstające, nie są jeszcze, jak wspomnieliśmy, jasno sformułowane. W XVII wieku nie ma jeszcze rejestru specjalnych praw, które dopiero mogły nadać praktyczną wartość pojęciu ogólnych praw człowieka.

Jednakże teoretyczna specjalizacja praw rozpoczyna się właśnie wówczas i to w związku z potężnemi walkami owej epoki Za tło służą i sprawy religijne

  1. Że wyprzedzili go w tem independenci porówn. powyżej str. 37.