społeczne, jako podpory ustroju państwowego, są nietylko żądane, łecz zawierane w rzeczywistości. To, co dotychczas drzemało w zapylonych księgach uczonych, staje się potężnym ruchem, o życiu stanowiącym. Ludzie ówcześni wierzą, że państwo opiera się na um owie i wiarę swą natychmiast w czyn wprowadzają. Nauka prawa państwowego posiadała dotąd niedostateczną znajomość tych zjawisk, które często podawała, jako przykłady możliwości urządzenia państwa za pomocą umowy, nie przypuszczając, że te umowy były tylko realizacją teorji abstrakcyjnej.
W owym czasie także po raz pierwszy dobitnie i energicznie na gruncie teorji religijnych podkreślonem zostaje pierwotne prawo jednostki wogóle Wolność i własność należy się prawem natury wszystkim potomkom Adama. W państwach independentskich „natural rights“ wyraźnie są zaznaczone, jako takie. Jedna z głównych zasad sekciarzy brzmi: „Wszyscy jesteśmy obdarzeni naturalnem prawem wrodzonem do wolności i własności[1].
28 października 1647 roku na zebraniu rady wojennej wojska Cromwella przedłożony został „agree-
- ↑ For by naturall birth all men are equally and alike born to like propriety, liberty, and freedom; and as we are delivered of God by the hand of naturę into this world, every one with a naturall innate freedom, and propriety, even so are we to live, every one equally and alikue to enjoy his birthright and propriety“. The Clarke Papers ed. by C. H. Firth I, Preface. s. LXII (ze sprawozdania Thomasa Edwardsa w jego Gangraena).
