nich opiera się prawo księcia żądania posłuszeństwa ustawom, prawo ludu strzeżenia granic tych ustaw. Lud ma prawo wymagać od księcia, aby trzymał się ustawy. W ten sposób wszystkie ustawy stanowią subjektywne prawo narodu, pod którym w sposób niejasny rozumie się zarówno jednostki, jak ogół — singuli et universi[1]. Z tego punktu widzenia jest prawem ludu to, że parlament ma być często zwoływany, że sędziom nie wolno wyznaczać okrutnych kar i jak tam jeszcze mogą brzmieć przepisy najwcześniejszych angielskich patentów swobód.
Przez całą dawniejszą historję angielską przewija się pojęcie kodeksu, jako normy dwustronnej, obowiązującej obie części państwa. Prawo, wydane przez ustawę, przekazuje się z pokolenia na pokolenie, staje się dziedzicznem, od urodzenia przynależnem człowiekowi narodu. Za Henryka VI mówią o ustawie: La ley est le plus haute inheritance que le roy ad; car par la ley il menie et toutes ses sujets sont rules, et si la ley ne fuit, nul roy et nul inheritance sera[2]. A w pétition of right parlament powołuje się na to
- ↑ Stare patenty angielskie swobód przedstawiają jako przedmioty „jura et libertates“ raz „homines in regno nostro“ to znów samo „regnum“. Petition of right mówi o „rights and liberties“ poddanych, ale określa je także jako „the laws and free customs of this realm“.
- ↑ Year Books XIX, Gneist Englische Verfassungsgeschichte s. 450.
