Strona:Jerzy Bandrowski - Niezwalczone sztandary.djvu/370

wolucji w Moskwie — opis burzenia pomników, opis parady 1-go maja, epizody z akcji na różnych frontach itd. „Pendant“ do tej powieści, a równocześnie opowieść o dalszych dziejach i dalszym rozwoju rewolucji stanowi powieść „Wściekłe Psy“, przynosząca oprócz tego szczegółowe studjum o anarchistach rosyjskich, ich charakterystykę i historję ich powstania przeciw władzom bolszewickim (Moskwa, wiosna 1918 r.). — Czytelnik bez trudu spostrzeże, że są to rzeczy, opierające się na autopsji, wywiadach, obserwacji osobistej; zarazem mamy tam już pewne wskazówki co do trwającej wciąż, choć już konspiracyjnej, polskiej akcji wojskowej.
 Z kolei — „Niezwalczone Sztandary“ (rok 1918) — wojna czeska na Syberji, historja powstania dywizji polskiej na Syberji, punkt zborny wojsk polskich nad Oceanem Spokojnym, wreszcie — zawieszenie broni, zwycięstwo.
 Tu muszę dodać parę słów o dywizji syberyjskiej, powszechnie źle i niesprawiedliwie, a często złośliwie krytykowanej i sądzonej.
 Dlaczego? Nie wiem!
 Dywizja ta przyczyniła niewątpliwie bardzo wiele kłopotów tym, którzy „chcieli już siedzieć cicho aż do końca“, bez względu na to, czy to byli zamożni nasi emigranci, czy też oficerowie w obozach niemieckich. Jednakże rozproszony żołnierz polski dla wielu względów formacji oddziałów polskich pragnął, a jenerał Haller formowanie nakazał i oficerów swych przysłał. Nie trzeba być orłem politycznym, aby zrozumieć, iż entencie zależało na angażowaniu bolszewików na