Strona:Janusz Korczak - Koszałki Opałki.djvu/57

rycznej, społecznej, filozoficznej, metafizycznej, materjalistycznej, etnograficznej.
 On słuchał uważnie, oczami zwisał na moich ustach, a gdy blady i wyczerpany zamilkłem — on uśmiechnął się jakoś bezbarwnie i rzekł:
 — Mój panie! Wiara — to jest wiara... i basta.
 Raz wzburzył mnie fakt bezprzykładnej podłości ludzkiej.
 — Ludzie — wołałem — to szakale. Człowiek to twór najnikczemniejszy. Każde zwierzę ma coś dobrego wrodzonego, jemu tylko właściwego. A człowiek umie rozumować; człowiek wyrozumuje każdą podłość, każdą nikczemność...
 On położył mi rękę na ramieniu i powiedział dziwnie poważnym głosem, uroczystym:
 — Człowiek jest tylko człowiekiem.
 Innym razem gromiłem stosunek rodziców do dzieci.
 — Co ojciec, lub matka daje dziecku, prócz truskawek, czystych chustek do nosa, korepetytora i żółtych bucików? Czy starają się ostalować swe dzieci hartowną zbroją — na ciężki bój życia? Czy wmyślają się w jaźń duchową dziecka — człowieka? Czy w dniu zaręczyn i kupowania wyprawy myśleli o niem, jakie cechy ciała i duszy mu przekażą? Nie. Dziecko — to lal-