Strona:Jan Tarnowski - Projekt nowej ustawy konstytucyjnej.djvu/48

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
Art.67.
Prawo wyborcze bierne.

Najniższą granicę wieku, w której można korzystać z prawa wyborczego biernego, przy wyborach do Izby poselskiej, przesuwam z 25 lat na 30. Bo sam rozum wskazuje, że niepodobna składać losów państwa, w kierunku jak tu ustawodawczym, w ręce ludzi, którzy studja swe zaledwie ukończyli i nie posiadają jeszcze żadnego życiowego doświadczenia, nie mając ani dość czasu, ani ogólnie biorąc sposobności do jego nabycia. Pięć lat dla nabycia tego doświadczenia wydaje mi się być minimum, poniżej którego iść byłoby nie rozsądnie.

Art. 68.

Inkompatibilia.

Poz. b): Analfabeci.

Czystym absurdem jest udzielać przy tajnem głosowaniu, prawo głosu jednostkom nie umiejącym ani czytać ani pisać. Ktoby to nazywał „demokracją”, chciałby chyba dowieść, że ona jest, jak w tym wypadku, szkolą nieuctwa i obskurantyzmu lub premią za nie. Umiejętność czytania i pisania jest najniższym stopniem wykształcenia, jaki można żądać od wyborcy. Albo inaczej, trzebaby się zwrócić do jawnego głosowania, z pędzeniem głosujących, jednych na jedną, drugich na drugą stronę, dla łatwiejszego zliczenia głów po każdej z nich, jak to miało miejsce przy wyborach gminnych w Rosji i w b. Królestwie Polskiem za rosyjskich czasów. Z drugiej strony Państwo ma obowiązek zwalczać analfabetyzm, ale, nie na papierze, tylko w sposób realny, odpowiedni i najenergiczniejszy, a środki po temu znajdziemy pod pozycją „przymus szkolny”.

Poz. d): Wojskowi i pracownicy państwowi.

Odmawianie prawa wyborczego tak czynnego jak biernego wojskowym i urzędnikom oraz wszelkim pracownikom państwowym, uzasadnia się następującymi motywami:
1. Wojsko, urzędy i wszelkie instytucje państwowe winny być trzymane zdala od polityki i wprowadzać jej do nich nie