Strona:Jan Tarnowski - Projekt nowej ustawy konstytucyjnej.djvu/46

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

nie to skasowała na podstawie błędu procedury, albowiem protokół sprawy nie był prefektowi doręczony, jak tego prawo wymaga (akt z 1905 r.) i sprawa została odesłana do ponownego rozpatrzenia.
Wypadek, w którym pewien mer antyklerykalny, prowadzący wojnę z proboszczem, wydawał dla dokuczenia mu szykanujące go dekrety o sposobie i czasie bicia w dzwony kościelne, o miejscu, jakie proboszcz miał zajmować na pogrzebach itp. Rada Stanu kładzie kres tym nadużyciom, kasując rozporządzenia tego mera i występuje tu jako obrona jednostki przeciw wybrykom tego organu władzy, nadużywającego swych atrybucyj.
Wypadek zamknięcia przez pewnego prefekta fabryki zapałek pod pretekstem niezdrowotności, motyw, na który prefekt miał prawo się powoływać. Ale Rada Stanu dopatruje w tem rozporządzeniu, jako prawdziwy jego motyw, chęć oszczędzenia Państwu wydatku na wynagrodzenie właścicielowi tej fabryki ze strony Monopolu rządowego za jej zamknięcie i uchyla to rozporządzenie.
Wypadek pewnego mera, który dla tej samej przyczyny rzekomej zdrowotności, nakazuje zamknięcie stajen, w których odbywała się sprzedaż inwentarza żywego. Rada Stanu kasuje ten zakaz, upatrując w nim chęć zmuszenia handlujących tym inwentarzem, do pędzenia go na targowicę świeżo wystawianą, dla ściągania z nich tam opłaty od sprzedaży tego inwentarza.
Takich wypadków możnaby przytoczyć więcej, ale to wystarcza dla wykazania, że wszelkie organa władzy przekraczać mogą swe atrybucje, czy to w interesie własnym czy politycznym, a Rada Stanu przedłożone sobie wyroki uchyla, jeżeli dopatrzy się w nich takiego przekroczenia, a nawet choćby tylko samej jego intencji. Żadne inne władze sądowe nie śmiałyby iść tak daleko w tym kierunku.
Możność apelowania od nadużyć poszczególnych organów władzy do Trybunału, któryby bezwzględnie ukracał te nadużycia, jest najlepszą rękojmią prawidłowego biegu całej machiny administracji państwowej. I dlatego leży w interesie samej tej administracji, ułatwianie tej możności każdemu wszelkimi sposobami. Toteż dostęp do tego Trybunału powinien być jak najmniej utrudniony, a ten cel osiąga się jedynie przez zredukowanie do możliwego minimum formalności i kosztów jego proce-