Strona:Jan Tarnowski - Projekt nowej ustawy konstytucyjnej.djvu/34

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

robiąc użytek ze swego głosu przeważającego, wysłał na własną odpowiedzialność eskadrę angielską na morze Marmara i zatrzymał tą dywersją Rosjan u bram Konstantynopola. Gdyby nie stanowczość Disraelego w tym wypadku, wielka wojna światowa byłaby może wybuchła o jakie lat 36 wcześniej. A gdyby taki Disraeli był się znajdował na czele rządu angielskiego w 1914 roku, byłoby do tej wojny może wcale nie przyszło. Opowiedzenie się natychmiastowe Anglji za Francją byłoby niezawodnie wstrzymało marsz Niemców na Belgję. Ale niestety nie było wówczas Disraelego na czele angielskiego gabinetu, a mężowie Stanu, którzy naonczas rządzili Anglją, swym brakiem decyzji wpędzili ją i z nią razem świat cały w katastrofę wojenną, z której ani on, ani ona dotąd całkowicie podnieść się nie mogą, stąd wniosek, że przyznanie szefowi Gabinetu głosu przeważającego w Radzie gabinetowej, jest rzeczą nieodzowną i ze wszechmiar zbawienną.

Art. 28.
Kumulacja funkcji Prezesa Gabinetu i Min. Spr. Zagr.

Czynię w moim projekcie zastrzeżenie, żeby nikt nie mógł być równocześnie Prezesem Gabinetu i ministrem Spraw Zagranicznych. Opieram się tu na opinji prof. Józefa Barthélemy, który w swem dziele „Traité élémentaire de Droit Constitutionel” (Paris, Libraire Dalloz, 11 rue Soufflot, page 636) powiada, że na ministrze Spraw Zagranicznych ciąży główna odpowiedzialność za całą politykę zewnętrzną i trzeba pamiętać o tem, że on jeden ze wszystkich swych kolegów w Gabinecie sprawuje technicznie swą władzę. Minister Sprawiedliwości sam sprawiedliwości nie wymierza; minister Marynarki sam żadnym statkiem nie dowodzi; minister Robót publicznych nie zarządza sam żadną z tych robót etc. Tymczasem, minister Spraw Zagranicznych sam prowadzi politykę zagraniczną. On sam przyjmuje, w cztery oczy ambasadorów i nikt mu nie podpowiada ważnych słów, jakie ma czasem wypowiedzieć i od których zależeć może pokój świata. Minister spraw Zagranicznych ma więc, jak widzimy, ogromną władzę, dlatego byłoby do życzenia, mówi prof. B. żeby jego czynności były poddane kontroli Prezesa Gabinetu i żeby w tym celu nie kumulował on w swem