Strona:Jan Tarnowski - Projekt nowej ustawy konstytucyjnej.djvu/33

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

nie można, a po zamianowaniu Prezesa Rady Ministrów, co mogłoby nastąpić tylko niekonstytucyjnie, Prezydent pozostawałby całkowicie w jego ręku, nie mogąc nawet ustąpić ze swego stanowiska bez jego na to zgody. Takie oto wynikać mogą, z nie dość przemyślanych tekstów ustawowych, krotochwilne niespodzianki pod względem prawnym, a pod względem konstytucyjnym położenia bez wyjścia, z których wydostaćby się można było nie inaczej, jak tylko przez omijanie Konstytucji za pomocą tak zwanych kruczków adwokackich.

RZĄD.

Art.27.

Głos przeważający Prezesa Gabinetu.

Przyznaję w moim projekcie, na sposób angielski, Prezesowi Gabinetu głos przeważający w Radzie Gabinetowej, opierając się w tem na doświadczeniach zaczerpniętych z czasów dawniejszych. W 1878 r., w czasie wojny rosyjsko-tureckiej, szef rządu brytyjskiego, Disraeli, korzystając z powyższej prerogatywy i działając wbrew większości swego gabinetu, uchronił Europę od grozy wojny światowej. Rzecz miała się jak następuje: W 1876 r. stanęła między Rosją a Austro-Węgrami umowa, przewidująca już wówczas, mające mieć miejsce za dwa lata rzezie chrześcijan na Bałkanach. Na wypadek tych rzezi, Rosja miała wystąpić czynnie przeciw Turcji, a Austro-Węgry miały zachować neutralność, za co miały otrzymać, po zwycięskiem ukończeniu wojny przez Rosję, Bośnię i Hercegowinę. Rosja zaś zobowiązywała się nie przekraczać południowej granicy Bułgarji. Ale upojeni swem zwycięstwem Rosjanie zapomnieli o tem zobowiązaniu, i przeszedłszy szybko pomaszerowali na Konstantynopol. Wtedy szef rządu austro-węgierskiego, Juljusz Andraszy, zaprotestował w Petersburgu przeciw takiemu naruszeniu rzeczonej umowy przez Rosję, ale widząc, że ten protest żadnego skutku nie odnosi, bo wojska rosyjskie w dalszym ciągu ku Bosforowi się posuwają, zaapelował do Londynu, prosząc o natychmiastową interwencję. W przeciwnym razie, Austrja musiałaby wystąpić zbrojnie przeciw Rosji i mogłaby z tego wynikną wojna europejska. Ówczesny gabinet angielski był, w swej większości, przeciwny wszelkiej interwencji, ale Disraeli,