Strona:Jan Tarnowski - Projekt nowej ustawy konstytucyjnej.djvu/19

ści się w pojęciu władzy rządzącej, ale nigdy vice versa. Wreszcie podział ten, w stanie nawet takim, jakim jest i gdzie został wprowadzony, nigdzie ściśle nie bywa stosowany. W żadnem z państw o ustroju konstytucyjnym, opartym na tego rodzaju podziale władz, ścisły podział władz nie jest przestrzegany, ale wszędzie znajdujemy mniejsze lub większe ich pomieszanie. I tak oto, Głowie Państwa, która jest naczelnym organem władzy wykonawczej, przysługuje prawo łaski od wyroków sądowo-karnych, prawo łagodzenia kar dla osób tymi wyrokami zasądzonych, a nawet umarzania skutków z tych wyroków wypływających, co wszystko wchodzi w zakres władzy sądowniczej. Prócz tego, z wyjątkiem Stanów Zjednoczonych, gdzie wszystkie urzędy sądowe są obsadzane z wyboru, a sędziowie przysięgli, wszędzie wyznaczani losowaniem, obsadza władza wykonawcza. Pozatem, w niektórych państwach ciała ustawodawcze wkraczają ze swej strony w atrybucje władzy sądowniczej, występując same w roli Trybunału Stanu (Francja) lub obsadzając ten Trybunał ludźmi swego wyboru (Polska). Niezależnie od tego, władza wykonawcza ma przyznane sobie prawo, wchodzące w zakres władzy sądowniczej pierwszej instancji, nakładania kar za przewinienia policyjne, fiskalne i inne.
  Ze swej strony ciała ustawodawcze mają przyznane sobie prawo usuwania organów władzy wykonawczej, co z ustawodastwem nie ma nic wspólnego, a odbywa się przez uchwałę votum nieufności Rządowi, a nawet żądając wprost jego ustąpienia, jak to ma miejsce u nas na mocy art. 58 naszej Konstytucji, który brzmi: „Rada ministrów i każdy minister z osobna ustępują na żądanie sejmu”. Mamy tu oczywiście kumulowanie władz z całkowitem przytem uzależnieniem egzekutywy od władzy legislatywnej. Kumulacja ta występuje u nas jeszcze w sposób jaskrawszy w tem, że przewodniczący Izby poselskiej ma przyznane sobie prawo zastępowania Prezydenta Rzeczypospolitej w niektórych wypadkach (art. 40).
  Widzimy tedy, że ogólnie przyjęty podział władz, wyjęty z Monteskiusza jest fikcyjny, bo w swej zasadzie nigdzie ściśle zastosować się nie da, a opieranie na nim systemu parlamentarnego, jeżeli podstawą tego systemu ma być rzeczywisty