Strona:Jan Sygański - Historya Nowego Sącza.djvu/504

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
—   251   —

jako sprzęty bardzo proste, stały zwykle w wielkich izbach koło pieca, ale także w izdebkach indermachowych, w kuchni, w piekarni, w śpichlerzu przerobionym z komnaty indermachowej[1], a liczba ich w takiej ubikacyi wynosiła 2 do 3; ową zaś „z zamkiem“ znajdujemy przytoczoną w „sklepie“, i to tylko raz jeden. Z jakiego bywały robione drzewa: niewiadomo, raz tylko czytamy o ławkach z drzewa lipowego[2]. Oba rodzaje pomienionych ławek istnieją jeszcze obecnie w uboższych domach i małych miasteczkach.
Obok powyższych, dalszym sprzętem do siedzenia był zydel albo zedel (dol. niem. „Setel“); był to stołek prosty z drzewa bez oparcia, ale także z oparciem, którego główną cechą było to, że miał 4 nogi stojące do siebie skośnie, ale mógł być rozmaitej szerokości i długości, a w tym ostatnim razie był całkiem podobny do ławki, od której się tem głównie różnił, że zawsze stał na 4 nogach, z każdego boku po 2 rozbieżnie od siebie osadzonych. Co do drzewa, z jakiego były wyrabiane, raz tylko czytamy, że z lipowego[3], zresztą to tylko wiadomo, że bywały „malowane“ w różne kolory, zwykle jednak na zielono, albo także niemalowane, a w tym ostatnim wypadku nazywano je „białe“[4]; również bywały, jak już wspomniałem, większe i mniejsze, a te ostatnie nazywały się zdrobniale „zydliki“. Zydle znajdujemy przeważnie w wielkich izbach, ale także w świetnicy i w izdebkach indermachowych[5], a liczba ich w jakiejkolwiek ubikacyi przytoczona wynosiła najwyżej 2. Dodać jeszcze należy, że zydle dobierano zwykle do „stołu“ i oboje w jednakowym malowano kolorze[6], tak iż, mówiąc po dzisiejszemu, niejako tworzyły jeden garnitur.

Ostatnim wreszcie sprzętem, służącym do siedzenia, były stołki; te były zawsze z tylnem oparciem i miały nogi do siebie prawie równoległe, a prostopadłe do podłogi, oprócz tego, jak się zdaje, różniły się jeszcze od zydlów wcale innem oparciem tylnem, a może także inną wielkością i kształtem, jak wogóle cena ich od tych ostatnich była znacznie niższa[7]; lecz czy siedzenie ich było wy-

  1. Inw. po Reg. Halinowiczowej — Ruchom. Zof. Chuchrowej. — Spis ruchom. po An. Gandolfiowej.
  2. Spis ruchom. po An. Gandolfiowej.
  3. Ustawa cen z r. 1630.
  4. Spis pozostał. po An. Klimczykowej.
  5. Spis ruchom. po An. Gandolfiowej. — Inw. po Reg. Halinowiczowej.
  6. Ustawa cen z r. 1630.
  7. Ustawa cen z r. 1630.