Strona:Jan Dąbski - Pokój ryski.djvu/50

możliwości osiągnięcia porozumienia między dwiema Republikami. Tow. Marchlewski niezmiennie dążył do tego samego celu rządu sowieckiego — do zawarcia z Polską zupełnego porozumienia i do przerwania działań wojennych między Polską a Rosją.
 Dnia 22 grudnia 1919 r. rząd sowiecki zwrócił się do rządu polskiego z propozycją rozpoczęcia rokowań pokojowych. Propozycja ta pozostaje bez odpowiedzi. Pomimo to stale dążący do pokoju rząd sowiecki 28 stycznia zwraca się już w imieniu Rady Komisarzy Ludowych do rządu polskiego i do ludu polskiego z motywowanem oświadczeniem o uznaniu przez siebie niezawisłości i suwerenności Rzeczypospolitej Polskiej, o swej gotowości nieprzekraczania określonej linji na Froncie Zachodnim i o swojem życzeniu rozpoczęcia rokowań pokojowych z Polską, aby w drodze przyjacielskiej rozstrzygnąć z nią sprawy sporne.
 Dnia 2 lutego krok ten Rady Komisarzy Ludowych zostaje zatwierdzony przez sesję Wszech. Ros. Centr. Kom. Wyk., który ze swej strony zwraca się do szerokich mas polskich z odezwą bezpośrednią, wyrażającą stanowisko pokojowe rządu rosyjskiego.
 Rząd polski uporczywie milczy. Tymczasem rozpoczynają się działania ofenzywne wojsk polskich na froncie ukraińskim, wobec czego dnia 6 marca rząd sowiecki zmuszony jest oznajmić, iż działania wojsk polskich mogą go zmusić do nietrzymania się nadal wskazanej uprzednio linji. Lecz jednocześnie potwierdza rząd sowiecki swe niezmienne dążenie do zawarcia pokoju z Polską.
 Dopiero 27 marca nadchodzi odpowiedź rządu polskiego i zaczyna się wymiana korespondencji o zawieszeniu broni. Rosyjski rząd sowiecki wyrażał gotowość zgody na wszelkie proponowane warunki, dotyczące prowadzenia układów, prócz jednego, a mianowicie: wyznaczenia w tym celi m. Borysowa przy braku zawieszenia broni, co doprowadziłoby do stanu w sensie strategicznym zupełnie nie do przyjęcia dla Sowieckiej Rosji. Rząd polski oświadcza wkońcu, iż wszelka dalsza wymiana zdań w tej sprawie jest bezcelową i rząd rosyjski zwraca się już do mocarstw Entente'y, wskazując na to, iż jest gotów zgodzić się na jakiekolwiek miejsce pertraktacji, byleby nie znajdowało się w pasie działań wojennych.
 Odpowiedź nie nadeszła. Rządy Entente'y nie uważały za potrzebne wystąpić w roli pośredników i pobudzić rządu polskiego do zgody na układy pokojowe, do wyrzeczenia się działań wojennych przeciwko Sowieckim Państwom Pracy Rosji i Ukrainy. Rządy Entente'y nie uważały za potrzebne pobudzić rządu polskiego do wyrzeczenia się po-