Strona:Jan Łoś-Bogurodzica.djvu/22

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

ma inny typ wersyfikacyjny, podobny do typu, użytego w pieśni pasyjnej; ponieważ zaś we wszystkich rękopisach prócz rękopisu krakowskiego II zwrotka ta występuje przed ostatnią zwrotką: Amen, amen, amen, a w rękopisie sandomierskim też poza obrębem zwrotek, które możnaby zaliczyć do pieśni wielkanocnej, przeto możliwem jest przypuszczenie, że zwrotka Tegoż nas domieściż w rp. krak. II. została błędnie przeniesioną na miejsce niewłaściwe. Jednak zaznaczyć trzeba, że jedynie tutaj tylko sens jej łączy się w sposób naturalny i logiczny ze zwrotką 6-tą, która się kończy wezwaniem do Adama: Domieściż twe dzieci, gdzie krolują angieli, następna zaś ciągnie dalej: Tegoż nas domieściż. Z żadną inną zwrotką w tak naturalny sposób zwrotki tej złączyć nie można.
Dalsze zwrotki przedstawiają nowe trudności: zwrotka 6-a i 7-a proszące o domieszczenie t. j. „dopuszczenie” do nieba mają wyraźny charakter zwrotek końcowych; każde też kazanie z XIII lub XIV w. kończyło się prośbą o „domieszczenie do nieba”, a w pieśniach, jak i w kazaniach, była to prośba ostatnia, w tym razie zwrócona do Adama, a potem, jakby dla pewności większej, do Chrystusa. Tymczasem idą jeszcze dalsze zwrotki, które ze względu na sens swój mogły by raczej stać na początku lub w środku pieśni, a już najmniej na końcu:

8. Była radość, była miłość, było widzenie
Tworca angielskie bez końca,
Tuć się nam zwidziało djable potępienie[1]

9. Ni srebrem, ni złotem
Nas djabłu odkupił,
Swą mocą zastąpił.

Ze względu na treść zwrotka 8-a powinnaby raczej następować po 5-ej, mianowicie po słowach: aliż sam Bog z martwych wstał, gdyż wtedy była radość... Do takiego przeniesienia jednak tej zwrotki na inne miejsce nie mamy żadnej podstawy w rękopisach. Może więc jest to zwrotka, mająca ułatwić przejście od pieśni wielkanocnej do pasyjnej, a już wyraźny taki charakter przejścia ma zwrotka 9-a.

  1. Zwrotka ta byłaby wersyfikacyjnie lepiej zbudowana, gdyby opuścić trzecie było:
    Była radość, była miłość, widzenie tworca
    Angielskie bez końca,
    Tuć się nam zwidziało djable potępienie.