Strona:J. W. Draper - Dzieje stosunku wiary do rozumu.djvu/133

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
ROZDZIAŁ IV.
Odrodzenie się nauk na południu.
Wpływ Nestoryan i Żydów nakłania Arabów do badań naukowych. — Zmieniają oni pogląd swój na przeznaczenie człowieka i przychodzą do prawdziwego wyobrażenia o budowie świata. — Udowadniają kształt ziemi i określają jej wielkość. — Kalifowie gromadzą wielkie księgozbiory, opiekują się wszystkiemi gałęziami wiedzy i literatury, zakładają obserwatorya astronomiczne. — Arabowie rozwijają nauki matematyczne, wynajdują algebrę, ulepszają geometryę i trygonometryę. — Gromadzą i przekładają starożytne greckie dzieła matematyczne i astronomiczne i przyjmują metodę indukcyjną czyli uogólniającą Arystotelesa. — Otwierają liczne wszechnice i przy pomocy Nestoryan zaprowadzają szkoły publiczne. — Upowszechniają liczby arabskie i arytmetykę, spisują i nazywają gwiazdy. — Zakładają podwaliny nowożytnej astronomii, chemii i fizyki, oraz czynią wielkie ulepszenia w rolnictwie i rękodziełach.

„W ciągu życia mojego“, wyrzekł kalif Ali, „zauważyłem nieraz, że ludzie podobniejszymi są do czasów, w których żyją, niż do swoich ojców“.