Nad wszystko godną tu uwagi sygnaturka, na któréj napis: „Jesus Marya Jozeph 1229“.
Sygnaturka więc ta na pięć jeszcze lat przed erekcyą kościoła lana, jedyną byłaby w tych okolicach z tak odległych wieków pamiątką. Może odgłos tego dzwonka, był piérwszym objawem chrześciaństwa w téj okolicy; może to dźwięk jego piérwszy raz zwoływał mieszkańców boru, na świętą chrześciańską ofiarę. Z odgłosem tego dzwonka, co tak nienaruszony cudownie przez wieki dochował się i do dziś zwołuje lud na modlitwę, piérwszy może raz kolana nieugiętego barbarzyńskiego ludu uchyliły się, przed świętą ofiarą — przed światłem wiary i cywilizacyi, co się z echem tego spiżu, pod Tatrami poczęła.
Do parafii ludzimierskiéj należą wsie: Ludzimierz, Krauszów, Rogoznik i Długopole. Nazwy te lud tłumaczy podług tradycyi następnie:
W czasie napadów tatarskich, dzicz ta w miejscu Ludzimierza mierzyła ludzi, wybierając zdatnych do noszenia broni; niezdatnym w Krauszowie krajano czyli obcinano uszy, a uciekający chronili się we wsi, którą na pamiątkę swéj ucieczki Długopolem przezwali[1]. W Kościeliskach zaś kości tatarskie zasiały pola.
Cystersi aż do niedawnych czasów posiadali kościół i probostwo w Ludzimierzu. O bytności ich świadczy jeszcze alfresko poza wielkim ołtarzem, z podpisem, erekcyą opowiadającym. W malowidle tém, zeszłego zaledwie sięgającém wieku, wystawiony jest Teod. Cedro w chwili nadania Cystersom opactwa.
Pomiędzy Ludzimierzem a wsią Czarnym Dunajcem, znajdują się obszerne torfiska, Bory zwane, które się same lub przypadkiem podczas letnich upałów zapalają. Natenczas w wielu miejscach dobywają się kłęby dymu, i zdaje się, że cała dolina spłonie; lecz znaczniejszy dészcz gasi te płytko zagnieżdżone ognie, a ogniska
- ↑ Tradycyjny ten wywód nazwy Ludzimierza nie usprawiedliwiają dzieje; dyplomat bowiem erekcyjny zakonu Cystersów w Ludzimierzu, jak widzieliśmy, jest z r. 1234 i już w nim ta pierwotna Cystersów siedziba nazwę Ludzimierza nosi, a Tatarzy mogli tu najwcześniéj pojawić się dopiéro r. 1241. Baliński i Lipiński w Starożytnéj Polsce T. II str. 227, cokolwiek inaczéj to podanie opowiadają, ale zawsze Tatarzy występują na scenę.
