Na drugim brzegu Czarnego Dunajca, ku północy, na wzniosłym pagórku, przy którym cmentarz parafialny otoczony murem, stoi maty modrzewiowy kościołek ś. Anny.
Kościołek ten, co do swéj tradycyjnéj erekcyi, ma być jednym z najstarszych w całéj Galicyi. Lud prawi, iż rozboje pustoszyli okolicę; apostołowie wiary ś. pracowali nad ich nawróceniem: zmiękły serca rabusiów, odmienili życie i w zamiarze przebłagania Boga za swe zbrodnie, wystawili ową świątynię, a obraz św. Anny skradziony z jednego kościoła na Węgrach, w wielkim ołtarzu umieścili. Modrzewiowa ta świątyńka, jak to świadczy napis na tęczy, erygowana r. 1219, odnawiana r. 1772. Dziś znacznie opustoszała, ma jeszcze tak zdrowe drzewo, iż przez długie lata niszczącemu wpływowi czasu oprzéć się może. Obecnie zajęto się jéj restauracyą w sposób zupełnie nieodpowiedni potrzebie. Ściany kościołka okrywały alfresca, lecz dziś obleciałe barwy rozpoznać ich nie dozwalają. Godne tu uwagi stare, rzeźbione ozdoby ołtarzów; także nowe wyroby Czesacza z Waksmunda.
Na obu pięknie odlanych dzwonach jednaki napis: „Mathiae Weidner me fecit. Cracoviae, 1781”.
Ludzimierz, wieś, pół mili od Nowegotargu ku zachodowi, w nowotarskiéj równinie, nad rzeką Czarnym Dunajcem, w miejscu, gdzie wpadają doń rzeczki: Rogoźnik i Łepetnica; wzniesiona nad poziom morza Baltyckiego 1746 stóp par.[1].
Do roku 1796 było tu jeszcze stare o piętrze, drewniane zabudowanie pierwotnego klasztoru Cystersów; lecz w tymże roku zgorzało, a dziś jeszcze z fundamentów rozpoznać można szczupłą tę budowę. W tymże roku spłonęły także ciekawe starożytne akta kościelne. Zacny i światły tutejszy proboszcz ks. Marcin Kasprowicz, postarał się o kopie różnych dokumentów, tyczących się Ludzimierza[2]. W Liber więc memorabilium czytamy kopią przywileju kościelnego Vislava (Wiesława z Kościelca) biskupa krak., który r. 1234 potwierdza fundacyą Teodora Cedrona i konwent Cystersów ustanawia. W téjże księdze są kopie wizyt, wyjęte z aktów konsystorskich krakowskich. Szkoła parafialna do dziś dnia tu istniejąca, datuje od XVIIgo wieku, w inwentarzu bo-
