Strona:J. Łepkowski, J. Jerzmanowski - Ułamek z podróży archeologicznej po Galicyi odbytej w r. 1849.djvu/15

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

owoc dla krajowéj oświaty przyniesie; gdyż liczne grono młodych chłopców widzieliśmy w kościele modlących się na książkach, czego przed kilkunastu jeszcze laty nikt w téj okolicy nie widział. Z funduszu gminy 104 r. c. k., utrzymuje się tutaj nauczyciel trywialnéj szkoły, która w półroczu zimowém bywa otwartą; do 70 wyrostków i dzieci uczęszcza do niéj.
 Państwo Poremba Wielka. Wieś Niedźwiedź nad Porombką. Mila od Mszany, bliżéj podgórza Karpat: ma targi i jarmarki. Sebastyan Lubomierski miał szyb w wielickich salinach, zwany (jak Siarczyński mówi) Lednica i Mierziączka. Szyb ten za czasów żupnictwa Prospera Prowany, około r. 1569 zamienił za dobra królewskie Porębę Wielką i Niedźwiedź, które to wsie dobra Lubomierskich zaokrągliły. Konstytucya z r. 1607 (str. 850) potwierdziła tę zamianę; a mimo to, wnukowie Sebastyana Lubomierskiego posiadali rzeczone szyby, o co z niemi długi spór wiodła Rplita[1]. Kościół ma drewniany, r. 1606 wystawiony przez Sebastyana Lubomierskiego hrabiego na Wiśniczu, kasztelana wojnickiego, sandomierskiego, spiskiego i dobczyckiego starosty[2]. Piérwszy proboszcz był Mikołaj Żydowski; był tu także proboszczem St. Foltański Colleg. major. S. Florian. Canon. Dr. Fil. r. 1766. R. 1695 spalił się kościół i tegoż roku nowy z drzewa stawiać poczęto. Znajduje się przy kościele, między metrykami, spis wydatków na stawianie nowéj świątyni, zkąd się wiele ciekawych wiadomości dowiedziéć można:

 „Pod r. 1697 do odlewania dwóch dzwonów i sygnaturki, zaciągnął ks. proboszcz zpod Muszyny[3] ludwisarzów dwóch; robili tedy formy i piecz niedziel 14: wzięli od roboty piwo, wódkę i zł. 100...[4]. Materya z Wiśnica, co dał JMć pan mar-

  1. ↑ Wieliczka przez dra F. Boczkowskiego, 1843 r. Siarczyński Obr. wiek. panow. Zygm. III. T. I, str. 287—288.
  2. ↑ Ten Sebastyan otworzył był źródło bogactw i dostojeństw dla domu tego imienia. Nabył Wiśnicz z przyległościami po Kmitach i otrzymał od Rudolfa cesarza niemieckiego tytuł dziedzicznego hrabi na Wiśniczu. Żywot i zasługi jego w pokoju i wojnie opowiadają Niesiecki i Siarczyński. Pochowany przy kościele ks. Dominikanów w Krakowie, w odbudowanéj przez siebie kaplicy, jak świadczy napis grobowy. Umarł d. 22 czerwca 1613 r.
  3. ↑ Muszyna, miasto w obw. sandeckim nad samą granicą węgierską, którą Poprad tuż płynący odgranicza. 2,000 mieszkańców. Na wysokiéj górze panował zamek; dziś zaledwo szczątki widać. Muszyna wraz z jedénastu przyległościami i zamkami była aż do podziału kraju własnością biskupów krak. Władysław Jagiełło w r. 1391 darował tę majętność Janowi Radlicy bisk. krak. † 1392. (Świadczy kopia donacyi na miejscu).
  4. ↑ Według Czackiego tablicy ewaluacyi monet, licząc podług stopy 1786 r. wynosił 1 złoty ówczesny, złoty 1 gr. 11 szel. 2.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:J._Łepkowski,_J._Jerzmanowski_-_Ułamek_z_podróży_archeologicznej_po_Galicyi_odbytej_w_r._1849.djvu/15&oldid=3210040”