Strona:Józef Piotrowski - Katedra ormiańska we Lwowie w świetle restauracyj i ostatnich odkryć.djvu/010

stylu i wzorów nadzwyczaj rzadkie okazy bogato haftowanych ornatów z w. XVII do XIX, oraz trzy miedziane wzgl. bronzowe tace chrzcielne; dwie gotyckie z wyobrażeniem Zwiastowania. Jedna z nich późniejsza, ozdobiona wieńcem dużych gron winnych i liści. Trzecia taca w kształcie głębokiej misy o brzegu wyciętym w duże zęby jest typowym, starym okazem ormiańskim o bogatej ornamentyce wschodniej; w ornamenty na dnie misy wpleciony jest krąg myśliwych na koniach (motyw z tkanin perskich w. XV—XVI). Tace gotyckie wzgl. gotycko-renes. (z napisami ormiańskiemi), jakie się spotyka w dawnych kościołach (i bożnicach) polskich z napisami łacińskiemi (Boguszyce, Służewo, Łowicz i in.) wskazują, że Ormianie lwowscy posługiwali się już w w. XV—XVI wzorami sztuki zachodniej, a nie wyłącznie bizantyńskiej.
 Ewageljarz większy, wcześniejszy z roku 1198 zawiera 426 kart (852 stron) pergaminowych (29×22 cm) oprawnych w okładziny deszczułkowe (31×24 cm), powleczone ciemnowiśniowym pluszem ze stylowemi srebrnemi, złoconemi okuciami z wieku XVII; brzegi złocone, dwie klamry obłamane. Na środku wierzchniej okładziny owalna tarcza ozdobiona promieniami ze znakiem I. H. S., przyczem literę H, tworzą figurki M. B. i św. Jana stojace u stóp Ukrzyżowanego; powyżej pod ramionami krzyża inicjały fundatora: S. W.; na dole tarczy, serce z wbitemi trzema gwoździami; na rogach owalne popiersia czterech ewangelistów. Na okładce tylnej zajmuje środek podobna tarcza z M. B. z Dzieciątkiem; w narożach czterej ojcowie kościoła. Św. Augustyn i Hieronim przedstawiają typy identyczne z temi samemi postaciami (popiersia) w kasetonach kopuły kaplicy Boimów, coby wskazywało, że zarówno złotnik, jakoteż rzeźbiarz posługiwali się temi samemi wzorami sztychowanemi (pospolite „Musterbücher“ w w. XVII). Karty: 1, 419, 425 i 426 są czyste. Karty 2 do 12 ozdobione przepysznemi, znakomicie zachowanemi minjaturami zawierają wstęp napisany drobniejszem pismem orm., (karta 2 i 3), następnie (kalendarjum), kanony (4—10) i wreszcie podobiznę ewangelisty Mateusza (karta 11), oraz ozdobną kartę tytułową jego ewangelji. Karta 129 przedstawia ewang. Marka; karta 130 ozdobny tytuł jego ewangelji. Podobnie zaczynają się ewangelje Łukasza (karta 206 i 207) i Jana (karta 326 i 327). Oprócz tego niemal co druga strona jest ozdobiona oryginalnym ornamentem mniejszym. Na kilku kartach namalował artysta drobne figurki przedstawiające Chrystusa uzdrawiającego ślepego, chromego, głuchego, niewiernego Tomasza, Chrystusa przy studni i t. p., oraz kilka małych okrągłych medaljoników z głowami Chrystusa i świętych. Cała znakomicie komponowana i stylizowana ornamentyka o barwach żywych, (czerwona, niebieska, zielona, różowa, złota, światła: białe), świetnie zachowanych jest typowo wschodnia: ormiańsko-perska, wzgl. turecka. Postacie ewangelistów 13×18