Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Wizerunki książąt i królów polskich.djvu/411

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
XXXVII.
Stanisław Leszczyński
Urodzony 23 paźdź. 1677. — Koronowany 4 paźdź. 1705. — Powtórnie obrany 12 września 1733. — Zrzekł się korony 1736. — Umarł 23 lutego 1766. r.

N



Na tle czasów opłakanego zepsucia, jasna, piękna, spokojna, szlachetna postać króla filozofa-dobroczyńcy, zjawia się jakby przepowiednia epoki nowej, jako dowód, że nie wszystko strupieszało i zgniło.
Nie jest to „do szabli przypasany,“ z zawiesistym wąsem wódz i żołnierz, jak Jan III. Rycerskiego w nim niewiele, wojna jest mu prawie wstrętliwą, dobijanie się władzy kosztem krwi ohydnem; ale silniej do szpiku kości nauką chrześciańską przejętego człowieka trudno sobie wyobrazić nad Leszczyńskiego. Ta religijność rozumna stanowi cechę i piętno jego charakteru.
Niepospolite zdolności, wiele nauki, pogląd na rzeczy trafny, a często wiek swój wyprzedzający, łączą się w Stanisławie z zasadami