Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Odczyty o cywilizacyi w Polsce.djvu/68

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

w naradach krajowych. Łokietek wywiódł ten nowy żywioł do życia, aby z jego pomocą mógł oprzeć się władzy i przewadze, urosłego nad miarę możnowładztwa. Sejm ten stanowi też epokę dopełniając pierwszéj formy Rzeczypospolitéj Polskiéj, z któréj kraj dalsze swe snuć miał losy.
Tak urządzone i spojone na nowo królestwo, wziął Kazimierz syn Łokietka, i aż w połowie XIV wieku, prawodawczym sejmem wiślickim, zamyka okres pierwszy dziejow kształcenia się narodu polskiego.
W téj księdze leży owoc wieków poprzednich, od dziesiątego począwszy.
Spójrzmy teraz jak się ukształtowała Polska, pod rozlicznemi wpływy, które na nią działały, czynnością religijną duchowieństwa, cywilizacyjną rycerstwa, prawodawczą panujących; wpływem Zachodu przez wiarę, Wschodu przez boje, obyczajów narodowości różnych, przez związki książąt i królów swoich.
Mówiliśmy już nieco o stanie Słowiańszczyzny przedchrześciańskiéj, z któréj łona wyszła Polska. Najstarsi pisarze malują nam ją, jako kraj pokoju, pieśni, rolnictwa.... Nacisk nieprzyjaciela z tego jednolitego narodu, jakim