wydań tom Excursus ad Sybillina zawiera encyklopedję wszystkich wiadomości o osobach Sybilli, ich utworach i dziejach tych utworów.
Jeszcze za czasów Laktancjusza, który, jak to sobie przypominamy, podał był listę Sybilli, a więc w IV w., istniały bądź to zbiory pojedyńcze proroctw, przypisywanych pojedynczym Sybillom, bądź też zbiory ogólne, w których pojedyńcze proroctwa tak były pomieszane, że nie było możności jednych od drugich odróżnić i każdej Sybilli jej własne przypisać, jak tego dowodzą następne słowa tegoż autora: »Harum omnium Sibyllarum carmina et feruntur et habentur, praeterquam Cumaeae... Et sunt singularum singuli libri... suntque confusi, nec discerni ac suum cuique assignari potest...«
Obecnie Proroctwa Sybilskie przedstawiają się nam jako jeden zbiór, jako jedna całość, podzielona na XIV ksiąg, w których wszelkie zewnętrzne ślady pochodzenia z różnych czasów i od różnych autorów są starannie zatarte.
Otóż, pomiędzy Proroctwami Sybilskiemi, które znali i na które się powoływali wyszczególnieni powyżej pisarze greccy i rzymscy, a nami, właściwie zaś czasami średniowiecznemi i nowożytnemi, staje zbieracz tych proroctw i redaktor Ksiąg Sybilskich, a jest nim nie kto inny, tylko nieznany z nazwiska, a nawet z żadnych postronnych i późniejszych wzmianek, bądź własnych o sobie, bądź cudzych o nim, autor wymienionej już raz Przedmowy do Ksiąg Sybilskich w tej postaci i w tym układzie, w jakim one się przechowywały w rękopisach po bibliotekach różnych, a następnie były wydawane w druku.
Przedmowa rzeczona rozpoczyna dzieje wewnętrzne Ksiąg Sybilskich i, co większa, z przyczyny braku źródeł innych do tych dziejów, prawie całkowicie je zawiera i stanowi. Jako więc tak ważny, a zwłaszcza jedyny dokument, zasługuje, abyśmy ją, o ile się tylko dotyka tych dziejów, poznali.
Oto jakiemi słowy autor objaśnia przyczyny, które go do
