Strona:Ignacy Radliński - Apokryfy judaistyczno-chrześcijańskie.djvu/150

nienia oczekujące rozwiązania. Zapowiedzenie przewrotu wraz z rzuconem złorzeczeniem Rzymowi, przekleństwem głównych działaczy nieraz już nie wystarczało potrzebom chwili, nie odpowiadało ogólnemu nastrojowi umysłów. Pojawiały się więc Apokalipsy.
 Różne w objawach zewnętrznych a i w istocie swej jednakie, gdyż z jednego źródła wypływające, wypadki dziejowe w dwóch poprzedzających erę naszą stuleciach i w dwóch ją rozpoczynających rozwijające się, wywoływały »widzenia«, które razem zebrane wytworzyły »Ksiegę Enocha«. Zgładzenie ze świata Nerona w r. 68 po Chrystusie wywołało »Apokalipsę Jana«. Zgładzenie ze świata Domicyana w r. 97 wywołało »Apokalipsę Ezdrasza«, znaną pod nazwą »Księgi czwartej Ezdraszowej«.
 Twierdzą to Corodi, Gfrörer, Volkmar, Ewald, Colani, Renan, Vernes, Langen, Holtzmann, Kein, Tischendorf, w sprzeczności ze zdaniem A. Hilgenfelda, który wcześniejszy jej przypisuje początek (r. 33 przed erą naszą). Napisał ją Żyd po grecku i prawdopodobnie w Rzymie. Treść jej, odpowiadająca potrzebom chwili, duchowi czasu, była przyczyną, że przetłumaczono ją na język łaciński, syryjski, etjopski, arabski i armeński. Przetłómaczenie na tyle języków spowodowało mniejszą dbałość o oryginał. Jakoż ten z biegiem czasu zaginął.
 Odkrycie w bieżącym stuleciu wszystkich czterech przekładów na języki wschodnie pozwala uczonym badaczom na podstawie tych przekładów i przez porównywanie ich z przekładem łacińskim, od najdawniejszych czasów znanym, przytaczanym i przechowywanym w licznych rękopisach i w druku aż do naszych czasów, na odtwarzanie pierwotnej postaci Księgi Ezdrasza. Dokonał tego z zupełnem powodzeniem Adolf Hilgenfeld, i odtworzenie tekstu greckiego, przekład łaciński, oraz przekłady na łacinę przekładów: syryjskiego, etjopskiego, arabskiego i armeńskiego, pomieścił między innymi apokryfami w dziele p. t. Messias Judaeorum, libris eorum paulo ante et paulo post Christum nalum conscriptis illustratus, Lipsiae, 1869. Otóż w tej postaci odtworzonej składa się Księga Ezdrasza z rozdziałów dwunastu.
 Najbardziej od pierwszej postaci Księgi Ezdrasza oddala się