Strona:Ignacy Mościcki - Autobiografia (kopia nr. 1a) - Rozdział 03 - 701-074-001-014.pdf/7

młodzieży polskiej płci obojga kształciły się tu w różnych szkołach.
 Ferie wakacyjne spędzałem w domu rodzicielskim. Raz jednak postanowiłem wraz z dwoma kolegami, Geblem i Morgentalerem, spędzić parę tygodni w Puszczy Kurpiowskiej, która budziła w nas wielkie zainteresowanie. Idąc pieszo od wsi do wsi, pragnęliśmy zbliżyć się do ludu kurpiowskiego i nieść mu uświadomienie. Ta część kraju wzbudzała większe zaciekawienie, ze względu na wyjątkowe warunki życiowe, jakie jej w historii towarzyszyły. W puszczy kurpiowskiej nie było bowiem dworów szlacheckich, nie było zatym także i zależności pańszczyźnianej.
 Olbrzymie lasy, które się na wielkich obszarach rozprzestrzeniały, służyły przed rozbiorami Rzeczypospolitej za miejsce ucieczek różnych osobników, spowodowanych najczęściej ciężkimi warunkami pańszczyźnianymi, a były i przykłady ukrywania się tam przed odpowiedzialnością karną ludzi ze sfery szlacheckiej z racji swojej nieraz bardzo mocnej swawoli.
 Ludność puszczy miała dużą swobodę w jej użytkowaniu, pomimo, że były to dobra koronne. Ludności tej nadawano specjalne prawa, nazwane bartnimi. Pochodziło to stąd, że wśród mieszkańców było bardzo silnie rozwinięte pszczelarstwo. Ule, umieszczane wysoko, w wydrążonej części pnia, nazywano barciami. Po upadku Rzeczypospolitej, cały las przeszedł na własność rzędu rosyjskiego, który uniemożliwił mieszkańcom dalsze korzystanie z niego. Nie tylko bowiem skasowano prawo bartnie, pozwalające na prowadzenie pszczelarstwa w całej puszczy, ale wzbroniono również dostępu do lasu, celem pobierania budulca oraz drzewa na opał. Od tej pory ludność puszczy bardzo zbiedniała i była zmuszona udawać się w dalekie strony na roboty polne.
 Było to w roku 1888.- Wiozący nas z Rygi pociąg opuściliśmy w Łapach. Dalszą część drogi, przez Łomżę aż do puszczy kurpiowskiej, odbyliśmy piechotę. Po drodze mijaliśmy wsie, zamieszkałe przez szlachtę za-