Tom opowiadań „Niby gaj“ (1959) jest pierwszym wyborem twórczości Jerzego Andrzejewskiego. Nasuwa myśl o życiowym i literackim jubileuszu pisarza. Obejmuje nowelistykę, a więc ten zakres pisarstwa, któremu Andrzejewski jest najbardziej wierny, w którym jego osiągnięcia najbardziej się liczą. Mimo świetności powieściowych sukcesów „Ładu serca“, „Popiołu i diamentu“ i „Ciemności kryją ziemię“, mimo wzmagających się ambicji dramaturgicznych pisarza, nowelistyka stanowi trzon jego dorobku. Wybór jej właśnie musiał dotyczyć. Nie tylko ze względu na ilość. Wydane razem trzy powieści Andrzejewskiego byłyby dokumentem historyczno-literackim, wyrażałyby historyczne już postawy pisarza. Wybór opowiadań „Niby gaj“ miał być tak pomyślany, że wszystko w nim daje wyraz mniej lub więcej aktualnej postawie Andrzejewskiego wobec życia. Opowiadanie „Koniec“ (1933) nie jest sprzeczne z opowiadaniem „Niby gaj“ (1958), „Ład serca“ (1938) byłby natomiast nie do pogodzenia z powieścią „Ciemności kryją ziemię“ (1957). W tomie „Niby gaj“ znalazła się ta część dorobku nowelistycznego Andrzejewskiego, której dotyczy aktualne imprimatur autora. Mimo całej historycznej różnorodności wypowiedzi, wypowiada się tu osobowość twórcza wewnętrznie jak gdyby ex post skoordynowana. Dorobek nowelistyczny
