Strona:Gaston Tissandier Męczennicy w imię nauki.djvu/68

zadaniem Cook’a było sprawdzenie istnienia lądów południowych. Dwa okręty: Resolution i Adventuro, oddane do jego rozporządzenia, dotarły aż do 71 stopnia szerokości południowej. Po odkryciu Nowej Kaledonii przebiegł Nowe Hebrydy i przywiózł do ojczyzny niewątpliwe dokumenty naukowe, dotyczące nowoodkrytych lądów, ich flory i fauny oraz historyi ich mieszkańców.
 W 1776 roku wielki ten żeglarz odbył trzecią podróż dla przekonania się, czy istnieje jaka komunikacya pomiędzy Europą a Azyą przez północną Amerykę; opłynął dokoła Nowy Ląd, dotarł do północno-zachodniego pobrzeża Ameryki i poszukiwał łącznika, wiążącego zatokę Hudsońską z cieśniną Behringa, lecz wyprawa nagle powstrzymana została przez olbrzymią płaszczyznę lodową. Cook zwrócił się wtedy do brzegów Ameryki, żeglując do wysp Sandwich, aby tam przepędzić zimę; dopłynąwszy do wyspy Owa-ihi (Hawai), zarzucił kotwicę w jednej z jej zatok, której pobrzeże miało być jego grobem.
 Kapitan Cook i osada zawiązali stosunki z krajowcami. »Nie napotkałem dotąd nigdzie, powiada on, ludu dzikiego tak mało podejrzliwego i tak zgodnego w utrzymywaniu stosunków, jak tutejszy. Krajowcy wysyłają nam towary, które chcą sprzedać, a potem przychodzą na brzeg targować się z nami. Dodać potrzeba, co im przynosi zaszczyt, że ani razu nie usiłowali oszukać nas w handlu zamiennym«.
 To przyjazne usposobienie nie trwało, niestety długo. Wzajemny spokój zaburzony został przez spełnioną kradzież, a wskutek wynikłych stąd sporów, krajowcy przyjęli postawę wyzywającą. Jednego dnia, uzbrojeni w kamienie, chcieli przeszkodzić kilku swym współziomkom, pomagającym Anglikom w ładowaniu na okręt beczek z wodą. Dowiedziawszy się o tem Cook wydał rozkaz użycia broni palnej; strzały padły — dzicy odpowiedzieli na nie rzeczywistym gradem kamieni, zmuszając Anglików do odwrotu wpław, przytem zabrali im jednę opuszczoną szalupę.