Strona:Gaston Tissandier Męczennicy w imię nauki.djvu/174

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

Schéele urodził się w Stralsundzie, w Pomeranii szwedzkiej, 9 grudnia 1742 roku. W dwunastym czy trzynastym roku życia oddanym był do aptekarza, gdzie jako uczeń pozostawał przez lat dwa.
Życie Schéele’a było tak zapełnione zawodami i przeciwnościami wszelakiego rodzaju, iż zdaje się, że jakiś zły duch go prześladował. Był bojaźliwy, skromny do zbytku; często też przez towarzyszy w początkach swego zawodu używany bywał do posług najniższych. Schéele z takiem zamiłowaniem oddawał się pracy, że po nocach nie sypiał, poświęcając ten czas poszukiwaniom naukowym.
Pewnego dnia jeden z jego kolegów wyrządził mu psotę studencką, dosypawszy proszku piorunującego do jego przetworów. Gdy Schéele o późnej godzinie w nocy zabrał się do odbywania doświadczeń, nastąpił tak gwałtowny wybuch, że wszyscy lokatorowie domu przerażeni, ogłuszeni, poczytali nieszczęśliwego chemika za niezręcznego i niebezpiecznego sąsiada.
Wkrótce potem Schéele opuścił Stockholm i udał się do Upsali, gdzie Bergman wykładał chemię z niepospolitem powodzeniem.
Bergman[1], jeden z tych ludzi uprzywilejowanych, którzy przyczynili się do postępu we wszystkich gałęziach wiedzy ludzkiej, był również ofiarą pracy. Wątłego organizmu, zrujnował zdrowie w trudach. W czterdziestym roku życia, płynąc łódką, wpadł do wody i wskutek zaziębienia się umarł, po przebyciu straszliwych cierpień. Gdy Schéele przybył do Upsali, znalazł w Bergmanie, oceniającym zasługi młodego ucznia farmacyi, protektora, który zapoznał całą Europę z ważnemi pracami, jakiemi Schéele zbogacił wiedzę.

Wszelako znakomity chemik, jakkolwiek szczęśliwy w odkryciach naukowych, doznawał nieszczęść w całem życiu. Słynny we Francyi, Anglii, w Niemczech, pozostał prawie nieznany we własnej ojczyźnie. Król szwedzki, podróżując po

  1. Urodzony w Catherinenbergu, w Szwecyi, 9 marca 1735 r.