Strona:Gaston Tissandier Męczennicy w imię nauki.djvu/172

zresztą to tylko, co dobrze znał i rozumiał, i dlatego miał powodzenie«.
 W celu rozpowszechnienia wiedzy Lémery w 1675 roku ogłosił dzieło: Cours de chimie, liczące wiele wydań, które pozyskało rozgłos szeroki. Książka ta w ciągu przeszło stu lat stanowiła powagę naukową. Dwadzieścia jej edycyi rozeszło się w samej Francyi, przekładano ją na wszystkie prawie języki nowożytne. Dzieło to było przewodnikiem, kodeksem, podręcznikiem dla chemików z XVIII-go wieku, a nawet już po odrodzeniu się nauk, po wiekopomnej reformie, cechującej schyłek tego stulecia, przez długi czas poszukiwano w pracy Lémery’ego procesów i szczegółów praktycznych, nie znajdujących się gdzieindziej, przedstawionych jasno, dokładnie i opartych na pewnych podstawach.
 Lémery dosięgnął zenitu powodzenia — nie miał współzawodnika, farmacya zaś dawała mu dobrobyt i majątek. Powodzenie to, niestety, nie trwało długo.
 »W dziesięć lat potem — powiada Dumas — znajdujemy ulicę Galande opustoszałą. Lémery znikł, przyrządy jego zostały sprzedane, rozproszone. Całe to życie zagasło wraz z blaskiem, jaki roztaczało dokoła. W 1681 roku zmuszony, jako protestant, porzucić aptekę i wykłady, schronił się do Anglii. Nie mogąc oprzeć się żądzy ujrzenia ojczyzny, powraca w 1683 roku do Francyi. Tu z powodu jego wyznania wzbroniono mu zajmować się nauczycielstwem i czynnościami aptekarskiemi; został więc lekarzem i w medycynie poszukiwał ostatniego przytułku, z którego jednak korzystał bardzo krótko. W 1685 roku odwołano edykt nantejski; zajmowanie się medycyną zabronione zostało protestantom, i oto Lémery w czterdziestym roku życia, pozbawiony środków utrzymania się, oddany jest na pastwę nędzy, otoczony rodziną tonącą we łzach, której niedawno jeszcze obiecywał los godny zazdrości«.
 Lémery, przywiedziony do ostateczności, porzuca protestantyzm wraz z rodziną, i odtąd życie jego upływa spokojnie. Powołany zostaje jako chemik na członka Akademii nauk,