Strona:Gaston Tissandier Męczennicy w imię nauki.djvu/168

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

którzy poszukiwali w ucieczce schronienia, skazywano na galery.
Około 300.000 ludzi opuściło Francyę, unosząc z sobą w obce kraje sztukę i przemysł.
Ofiarami tego srogiego prześladowania byli i wielcy uczeni, z których wymieniamy najsłynniejszych: Dyonizego Papin’a, Huygens’a i Mikołaja Lémery’ego.
Matematyk holenderski Huygens, słynny z wielkich odkryć w astronomii i fizyce, urodził się w Hadze 14 kwietnia 1629 roku. Pierwsze gruntowne nauki zawdzięczał swemu ojcu, poczem przeszedł na prawo do uniwersytetu w Leydzie, poświęcając się jednak więcej studyom matematycznym i naukom fizycznym, które dla jego umysłu miały pociąg nieprzezwyciężony. Wkrótce, będąc jeszcze bardzo młodym, odznaczył się ważnemi pracami, dotyczącemi krzywizn geometrycznych. W dwudziestym czwartym roku życia przybył do Francyi i przyjął obowiązki doktora prawa na fakultecie protestanckim w Angers. Za powrotem do Holandyi wraz z swym bratem Konstantym studyował optykę i astronomię. Sporządził sam wyłącznie piękną lunetę astronomiczną, z pomocą której wykrył pierwszy księżyc Saturna.
»Dwudziestego piątego marca 1655 roku — powiada Huygens w pięknem swem dziele: De Saturni Luna — wpatrując się w Saturna przez moją lunetę dyoptryczną (12 stopową), dostrzegłem poza pierścieniami planety, w zachodniej stronie, w odległości trzech minut, małą gwiazdę, pomieszczoną prawie na płaszczyźnie pierścieni Saturna. Wpadłem wówczas na domysł, że to jest ciało w rodzaju czterech księżyców Jowiszowych i zanotowałem położenie stosunkowe Saturna względem tej gwiazdy. Nie omyliłem się. Nazajutrz gwiazdka ta przejawiała ruch i mogłem wymierzyć w ten sposób, w następnych dniach, jej drogę w danym czasie«.

Wiadomo, że od tej epoki odkryto sześć innych księżyców Saturna[1], niemniej jednak Huygens’owi należy się zasługa utorowania drogi swym następcom; prócz tego Huygens okazał, że cienki, płaski pierścień Saturna, nie dotyka się planety,

  1. Przypis własny Wikiźródeł Według danych z lipca 2013 roku znane są 62 naturalne satelity Saturna. Siedem największych księżyców posiada ponad 380 km średnicy. Kolejne sześć ma średnicę większą od 50 km.