Strona:Gaston Tissandier Męczennicy w imię nauki.djvu/136

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

nie myślał o Arystotelesie starożytnej Grecyi, lecz stosował te słowa do tego, co możnaby nazwać arystotelizmem wieków średnich.
Roger Bacon, urodzony w Ilchester, hrabstwie Sommerset, w 1214 roku, pierwsze nauki pobierał w uniwersytecie oksfordzkim, skąd wkrótce przeszedł na uniwersytet paryski, używający naówczas wielkiej sławy. Pozyskawszy stopień doktora teologii, wstąpił do zakonu reguły Św. Franciszka, w czasie gdy Ludwik Święty walczył z baronami Zachodu. Dokładnych szczegółów jego życia z tej epoki nie znamy, wiadomo tylko, że oddawał się z zamiłowaniem naukom fizycznym i badaniom przyrody, wskutek czego musiał znosić wielkie przykrości ze strony swych fanatycznych towarzyszy. Roger Bacon przedewszystkiem zaczął się uczyć języków: łacińskiego, greckiego, hebrajskiego i arabskiego, w celu poznania w oryginalnym tekście ksiąg starożytnych pisarzy. Nauka języków pozwalała mu uprawiać matematykę, astronomię, fizykę, chemię, zapoznawać się ze wszystkiemi umiejętnościami. W badaniach opierał się zawsze na powadze doświadczenia i rozszerzał zdrowe pojęcia w licznem kole młodzieży, pomagającej mu w poszukiwaniach.
Jego czynność i inteligencya wyrobiły mu sławę; w Paryżu zwano go doktorem cudownym, »Docteur admirable«, a na tę nazwę zasłużył mnóstwem wielce ważnych odkryć we wszech gałęziach wiedzy. Bacon pierwszy spostrzegł błąd w kalendarzu Juliańskim, wykazał w nim niezgodność z rokiem słonecznym i podał projekt poprawy rocznika papieżowi Klemensowi IV. Reforma ta jednak wprowadzona została dopiero po upływie trzech wieków od śmierci Bacona. Uczony ten pierwszy zbadał własności szkieł wklęsłych i wypukłych, pierwszy zbudował lunety do użytku dalekowidzów, pierwszy podał teoryę teleskopu. Chociaż nie wynalazł, jak to niektórzy błędnie utrzymywali, prochu armatniego, którego sposób przyrządzania podał Marcus Graecus na pięćdziesiąt lat przed nim, przyczynił się wszakże do udoskonalenia fabrykacyi prochu,