Ta strona została uwierzytelniona.
Pierwszym bazylikom chrześcijańskim w Ziemi św. i w Rzymie patronował z bogatą i prawdziwie królewską szczodrobliwością Konstantyn Wielki, pierwszy cesarz chrześcijański. Usposobienie i intencje jego oraz sposób przeprowadzenia tego rodzaju zamiarów, doskonale oświetla przechowany list, pod pierwszem wrażeniem otrzymanej wiadomości o odkryciu grobu Zbawiciela i o znalezieniu Krzyża Jego pisany do Makarego, biskupa Jerozolimy, w sprawie budowania bazyliki nad grobem Zbawiciela. Czytamy tam:
„Chociażby wszyscy, których świat za mędrców uważa, w jednem zgromadzili się miejscu, ażeby wypowiedzieć cokolwiek, coby odpowiadało wielkości tego zdarzenia, nie mogliby tego dokazać i w najmniejszej mierze. Cud ten bowiem o tyle przewyższa wszelkie pojęcie ludzkiego rozumu, o ile rzeczy niebieskie potężniejsze są od spraw ziemskich. Dlatego i ja zawsze, przedewszystkiem i jedynie do tego zmierzam celu, ażeby tak jak wiara prawdziwa codziennie nowemi przejawia się dziwami, tak i serca nas wszystkich całą skromnością i zgodną gorliwością służyły zakonowi świętemu. Ponieważ to wszyscy, jak sądzę, dobrze rozumieją, chciałbym ciebie zwłaszcza o tem przekonać, że mi nic tak nie leży na sercu, jak przyozdobienie wspaniałemi budowlami tego miejsca uświęconego, które na rozkaz Boży uwolniłem od bożyszcza,[1] tak sromotnie mu narzuconego, jako od strasznie przygniatającego go ciężaru, a które wyrokiem Bożym uświęconem było już od samego początku, a świętszem się stało, odkąd zrodziło wiarę cierpienia Zbawiciela. Jest więc rzeczą bystrości twego umysłu, tak rozporządzić wszystkiem potrzebnem i takie poczynić starania, ażeby nietylko bazylika stała się wspanialszą od wszystkich innych, ale i to, co do niej należy, takiem było, iżby ten budynek przewyższał wszystkie najpiękniejsze budowle miast wszelkich. Co się tyczy wzniesienia i przyozdobienia ścian, to wiedz, że staranie o to powierzyłem przyjacielowi naszemu Dracyljanowi, który piastuje urząd prefekta pretorjum, tudzież namiestnikowi prowincji. Łaskawość moja bowiem rozkazała, ażeby oni swą troskliwością natychmiast przysłali mistrzów sztuki, rzemieślników i wszystko, co im twoja roztropność wskaże jako potrzebne. Co zaś tyczy się kolumn i marmuru, napisz nam rychło po osobistym przeglądzie, co uważasz za potrzebne dla ozdoby i trwałości, ażebyśmy przekonawszy się z twego pisma, ile i jakich gatunków potrzeba,
- ↑ Na Górze Kalwaryjskiej stał posąg pogański, który miał zatrzeć pamiątkę i ślad męki Chrystusowej.
