epizodu w dziejach Galicyi, nie możemy pominąć choć kilku faktów z jej kroniki od r. 1831—1846.
Przypatrzmy się naprzód nie działalności, bo tej w ścisłem znaczeniu tego wyrazu być nie mogło, ale dobrym chęciom Stanów galicyjskich. Pomiędzy ich członkami i w wydziale stanowym było wielu ludzi — świadczy Kalinka — prawdziwie gorliwych, energicznych i pragnących wyzyskać każdą sposobność, aby kraj podnieść, a przynajmniej ratować od upadku. »Ale rząd, który sam nic nie robił i Stanom nic pożytecznego robić nie pozwalał«...[1]
W r.1833 prosił sejm ponownie o naukę języka polskiego w gimnazyach i o instytut kredytowy, o wydział lekarski (niedawna epidemia cholery była aż nadto silnym argumentem), wreszcie o szkoły techniczne — wszystko napróżno. Naj. Pan albo nic nie odpowiadał, albo odwoływał się do dawnych decyzyj (w sprawie języka), lub wreszcie ogólnikowo zapowiadał, że uchwała później nastąpi (w sprawie kredytu).
W r. 1834 i 1835 wychodziły z sejmu błagania o przyspieszenie śledztwa i łaskę dla więzionych (»niewinnym cześć i wolność, obłąkanym i mniej winnym okaż łaskę«). Prośby nie wysłuchano.
Pukano dalej do »serca« rządu o ułatwienie podatku konsumcyjnego, o darowanie zaległości podatkowych, o zniesienie opat uciążliwych, o zawiązanie dozwolonego już przez rząd Towarzystwa gospodarczego, o załatwienie owej, jak feniks z popiołów wciąż odradzającej się prośby o instytut kredytowy — wszystko napróżno! Nie pozwolono nawet w r. 1837 podnieść subwencyi teatrowi, z 2.000 na 4.000 złr. — a kiedy Stany w następnym roku swe »wygórowane« pretensye na 3.000 zniżyły, otrzymały krótką odpowiedź cesarską: »zezwolić nie mogę«.
Nareszcie jednak sprawdziły się słowa: »proście a będzie wam dano«. Dzięki staraniom wybitnych lub wpływowych ludzi (zasiadali wówczas w sejmie Leon Sapieha, Kazimierz i Władysław Badeniowie, Agenor Gołuchowski, Kazimierz Krasicki, Alfred Potocki, Wacław Zaleski, Maurycy Kraiński, Kornel Krzeczunowicz, Al. Fredro, Izydor Pietruski i t. d.), cesarz w r.1839 potwierdził statuty Towarzystwa Kredytowego, a choć
- ↑ Kalinka. Galicya i Kraków.
