Strona:Dzieje Galicyi (IA dziejegalicyi00bart).pdf/44

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

środki ku temu byłyby »najdogodniejsze i najprzyzwoitsze«. Pierwszą nagrodę na konkursie otrzymał pastor Bredetzky za rozprawę »O przemyśle i gospodarstwie wiejskiem w Galicyi tudzież środkach podniesienia onychże«, drugą radca magistratualny Nowakowski, właściciel Chorostkowa za »Odpowiedź na pytanie«. Gazeta lwowska pełna była rozprawek tyczących się przemysłu i rolnictwa; pojawiały się w niej również opisy statystyczno-topograficzne różnych cyrkułów Galicyi, takie artykuły jak »Wody galicyjskie«, »Kronika instytutów edukacyjnych w Galicyi«, liczne rozprawki o dzierżawach, o pańszczyźnie i jej zniesieniu, wreszcie wiadomości statystyczne o całej Galicyi[1]. Dla podniesienia chowu koni i bydła wyznaczono nagrody dla dominiów posiadających najlepsze stajnie i obory i dla włościan za najlepsze okazy. Gubernator Goess często udawał się na objazd cyrkułów, aby naocznie przekonać się o stanie i potrzebach kraju. Zwiedził między innemi »Zakopane pod Giewontem« i Krynicę, około podniesienia której zaczęto się krzątać tak poważnie, że już w roku 1812 zaczęła współzawodniczyć z głośnym na Węgrzech Bardyowem. Prócz Krynicy, z miejsc kąpielowych, podnosił się Lubień, powracało do dawnej sławy Szkło, w którem już Sobieski radził kuracyę Marysieńce[2]. Do liceum lwowskiego wprowadzono wykłady prawa polskiego, które rozpoczął 8. listopada 1811 Jan z Dobry Dobrzański »wszelkich praw doktór, oraz prawa polskiego i postępowania sądowniczego publiczny profesor«.

Ale nadszedł rok 1812, który przerwał prace pokojowe w całej Europie. Napoleon za pomoc Austryi gwarantował jej wprawdzie traktatem, przed samą wojną zawartym, posiadanie Galicyi, ale proponował jednocześnie zamianę jej na Illiryę.

  1. Ciekawe jest np. zestawienie statystyczne lat 1808 i 1810. W ciągu tych dwu lat ubyło nieco chałupników, ale przybyło 1391 »artystów, mieszczan i rzemieślników« i 19.828 włościan. Liczba kobiet wzrosła o 14.462, za to liczba mężczyzn zmniejszyła się o 9.066, a to wskutek wojny i rekrutacyi. W r. 1810 było miast 88, przedmieść 69, miasteczek 163, wsi 5.384. Ludność żydowska wynosiła 167.255
  2. W spisie podań o paszporty z Królestwa do wód zagranicznych w r. 1815 znalazłem kilkanaście osób jadących do Krynicy, a kilka do Lubienia. Najwięcej Królewiaków jeździło do Karlsbadu i do wód na Śląsku pruskim (Reinerz, Warmbrunn i t. d.).