Strona:Dzieje Galicyi (IA dziejegalicyi00bart).pdf/26

stanu rzeczy. Stwierdziła to zresztą w parę lat później (1783) ankieta urzędowa, oparta na sprawozdaniach starostów. Zaznaczała ona, że szlachta jest źle usposobiona dla władzy, że na to pokolenie, które żyło pod rządami Rzpltej, liczyć nie można, że trzeba będzie zadowolić się formalnem posłuszeństwem. Wprawdzie poważnego fermentu obawiać się nie należy, ale trudniejsza sytuacya polityczna może przynieść niespodzianki. Ankieta stwierdzała dalej, że urzędnicy dokuczali szlachcie, upokarzali ją, za co odpłacała im niezmierną nienawiścią. Nie mogło być zadowolone i duchowieństwo, gdyż spotykało się z nieżyczliwością władzy przesiąkniętej już prądem »józefińskim«. Miasta, mimo ośmioletniego pokoju nie podnosiły się. Polscy urzędnicy wypychani przez obcych przybłędów powiększali szeregi niezadowolonych. Drogi znajdowały się w opłakanym stanie (dopiero po ustąpieniu Auersperga polecono wybudować drogę bitą z Bielska do Lwowa). Lud szemrał z powodu zaprowadzenia obowiązkowej służby wojskowej, monopolu solnego i tytoniowego, oraz podatku rustykalnego. Wogóle ciężary podatkowe wszystkim dawały się we znaki, kiedy bowiem za czasów Rzeczpospolitej z ziem stanowiących późniejszą Galicyę skarb pobierał 3, 806.777 złotych polskich, licząc w to już dochód z salin w kwocie 1,870.000 złp., to jak widzimy z obliczenia Auersperga za jego rządów, płaciła Galicya 4 miliony złotych reńskich, a zatem kwotę przeszło cztery razy większą. Rezultatem tej gospodarki było coraz większe wyludnienie kraju, mimo surowych przepisów przeciw emigracyi. Nawet ultralojalny krajczy Potocki wykazywał, że na samą Wołoszczyznę przeniosło się, a raczej uciekło 14.000 włościan. Wspomniana ankieta z 1783 zaznaczała również emigracyę ludu z powodów powyżej podanych.
 Niezadowolony z rządów Auersperga był i sam Józef II. To też w r. 1780 w pałacu gubernatorskim zasiadł hr. Józef Brigido. Zaraz po tej zmianie na naczelnem stanowisku odwiedził cesarz po raz drugi Galicyę i pisał do matki: »Od ośmiu lat pod rządami W. Ces. Mości nie nie zrobiono«.