który i dziś stanowi granicę Galicyi od wschodu. Wogóle granice Galicyi po pierwszym rozbiorze zbliżaly się do jej granic dzisiejszych, z tą różnicą, że Kraków pozostał przy Polsce, a natomiast południowa część dzisiejszej gubernii lubelskiej z Zamościem należała do Galicyi.
Wszystkie trzy mocarstwa wydały później, jak wiadomo, słynne wywody swych »praw nieprzedawnionych« do ziem zabranych. Kancelaryjni historycy austryaccy, puściwszy wodze bujnej fantazyi, dowiedli praw korony czeskiej do księstw Oświęcimskiego i Zatorskiego, a korony węgierskiej do Rusi Czerwonej. Sama Marya Teresa »miała (własne jej słowa) nader małe wyobrażenie o tytule prawnym Austryi do tych krajów«[1]. Nie wcielono ich też, jakby logika wymagała, do Węgier i Czech, lecz utworzono z nich nową prowincyę pod nazwą »Królestwa Galicyi i Lodomeryi (Halicz i Włodzimierz) wraz z księstwami Oświęcimskiem i Zatorskiem«.
Pierwszym gubernatorem »rewindykowanych« krajów został hr. Jan Antoni Pergen, wysłany już we wrześniu 1772 jako komisarz pełnomocny »cum plena facultate«. Z instrukcyi mu udzielonych i z memoryału cesarza Józefa widzimy, że polecono mu postępować ostrożnie. Miał zachowywać z Polską dobre stosunki, udzielić amnestyi konfederatom, poczynić rozmaite ulgi podatkowe obywatelom, fabrykantom i rolnikom, którzyby do Galicyi się sprowadzili, uregulować stosunek poddańczy, zabronić wywozu zboża, zakładać wojskowe magazyny, postarać się o dobrych nauczycieli, obsadzić wyższe urzędy Czechami, Ślązakami i Węgrami mówiącymi po słowacku, (do Wieliczki miano sprowadzić urzędników salinarnych z Siedmiogrodu), niższe, »wykonawcze« powierzyć krajowcom. Żydzi nie cieszyli się łaską Józefa II., więc miano im odbierać karczmy, dzierżawy, a obcych nie puszczać do kraju. Do jakiego stopnia przebijała w instrukcyach nieznajomość stosunków, świadczy życzenie, »aby po pewnym czasie nikt prócz chłopów nie ubierał się po polsku«[2]. To też Pergen chciał nawet nałożyć karę za strój narodowy.
Ta nieznajomość stosunków była powodem, że wymagano od Pergena, aby zbierał szybko i skrzętnie wiadomości
