Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 6 Pisma krasomówcze.djvu/15

w treści w sobie zawierające, non esset pro cive, qui civis non esset, które przeciw ludom domagającym się obywatelstwa Rzymskiego wymierzone, miało dać powód w pięć lat potem do wojny socyalnej. Po odbytym konsulacie, rządził Gallią, gdzie odpędziwszy dzikich góralów na Alpach mieszkających i na tę prowincyą napadających, żądał tryumfu, ale go nie otrzymał. Sprawował cenzurę wraz z Kn. Domicyuszem Ahenobarbem, ale się z nim nie zgadzał i często z niego w swych mowach żartował. Roku 91 powiedziawszy gwałtowną mowę w obronie senatu przeciw konsulowi L. Marcyuszowi Filippowi, w siedm dni potem zszedł z tego świata w pięćdziesiątym roku życia, z wielkim żalem szesnastoletniego podówczas Cycerona, który śmierć jego na początku trzeciej xięgi tego dzieła w najczulszych opowiedział wyrazach.
 Wielki to był swego czasu mówca, a lubo nie chciał uchodzić za uczonego człowieka, znał doskonale Grecką literaturę. Będąc kwestorem w Atenach, rozmawiał z najuczeńszymi Akademikami, a chociaż nie smakował w ich subtelnych rozumowaniach, więcej ich jednak szacował, niżeli swego narodu retorów, których szkoły, jako przebytek pychy i zarozumiałości, będąc cenzorem zamknąć kazał. Zachęcony przez teścia swego Scewolę, najsławniejszego w owym czasie prawnika, do nauki prawa, i w niej przez niego wydoskonalony, pierwszy powziął myśl ułożenia systematycznym porządkiem w odmęcie dotąd zostających formuł prawnych, ale go śmierć przedwczesna w wykonaniu tego zamysłu zaskoczyła. Cycero