Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 2 Mowy.djvu/146

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

teraz to królestwo[1], nie jest ani królewskiego rodu, ani królewskiego sposobu myślenia. Drudzy przeciwnie mówili że niema testamentu, że lud Rzymski nie powinien się okazywać łaknącym wszystkich królestw, że nasi ziomkowie powędrują w tamte strony dla żyzności gruntów i okwitości wszech rzeczy.
O tak ważnej sprawie będzieli P. Rullus z innymi decemwirami, swymi kollegami, stanowić? i czy sprawiedliwie postanowi? Cokolwiek postanowi ważnem będzie, a wy nie będziecie mogli ani się na to zgodzić, ani wykonania dozwolić. Jeżeli zechce przypodobać się ludowi, przysądzi mu Egipt; potem stosownie do swego prawa przędą Egipt, przędą Alexandryą, najbogatszego miasta, najżyzniejszego kraju sędzią, panem, królem nakoniec najmożniejszego królestwa zostanie. Jeżeli zaś tyle sobie nie przywłaszczy, jeżeli nie okaże się tak chciwym, wyda wyrok że Alexandrya do króla należy, i lud Rzymski od niej odsądzi.

XVII. Naprzód mająż docemwirowie sądzić o dziedzictwie ludu Rzymskiego, kiedyście postanowili żeby centumwirowie sądzili o prywatnych dziedzictwach? Polem kto bronić będzie sprawy ludu Rzymskiego? gdzie się ona sądzić będzie? jacy to są ci decemwirowie, o których moglibyśmy być pewni że Egipt Ptolemeuszowi darmo przysądzą? Jeżeli chcą opanować to królestwo, czemu nie postępują teraz jak za konsulatu L. Kotty i L. Torkwata[2]? czemu nie otwarcie jak pierwej? czemu nie tak samo jak wtenczas, kiedy jawnie z uchwałą w ręku do tego kraju jechali? Czy myśleli decemwirowie że, gdy tamci mając pomyślny wiatr letni[3] do onego królestwa

  1. Ptolemeusz Auletes, syn z nieprawego loża Ptolemeusza Laura (Sotera II), panował w Egipcie od roku 65 przed Chr.
  2. Za konsulatu L. Kotty i L. Torkwata, roku 65, Juliusz Cezar będąc edylem, otwarcie domagał się rządu Egiptu, jako kraju spadłego na lud Rzymski testamentem Alexandra II.
  3. Niektóre edycje zamiast qui etesiis, mają quietis iis, i ci co dają pierwszeństwo tej lekcyi, tak ją tłumaczą. Za konsulatu Kotty i Torkwata, cenzor Krassus i edyl Juliusz Cezar, chcieli korzystać ze śmierci Alexandra II, i na mocy jego testamentu przyłączyć Egipt do państwa Rzymskiego. Ale szczęściem dla Ptolemeusza Auleta, oparł się temu zamysłowi drugi umiarkowańszy cenzor Katulus. Za tym oporem przyszło do tego, mówi Dio Kassiusz, że oba cenzorowie w niczem się z sobą niezgadzający, urząd złożyć musieli. A zatem quietis iis mają być Krassus i Cezar, który straciwszy podporę w zamiarze