niesłychany i nowym zupełnie zwyczajem, żeby na zgromadzeniu przez kurye, urząd komu był potwierdzony, kto na żadnym sejmiku urzędnikiem nie został. Takie (trawo ma być, powiada, wniesione przez pretora, który naprzód wybrany będzie. Na jaki koniec? Żeby przyodziać władzy decemwirów przez lud wybranych. Zapomniał że nie lud ma ich wybierać. I ten człowiek chce skrępować cały świat swem prawem, który nie pamięta w trzecim artykule, co w drugim napisał. Tu jasno się okazuje, jakie prawa od przodków otrzymaliście, i jakie wam ten trybun ludu chce zostawić.
XI. Przodkowie nasi chcieli, żebyście na wszystkie urzędy dwa razy głosowali. Dawniej cenzorowie wybierani byli na sejmiku przez centurye, inni urzędnicy stanu patrycyuszów na sejmiku przez, kurye zwołanym; ale potrzeba było ich wybór na drugiem zgromadzeniu potwierdzić, żeby lud miał sposobność odebrania swego dobrodziejstwa, jeśliby go pożałował. Teraz ponieważ macie tylko sejmiki przez centurye i plemiona zwoływano[1], sejmiki przez kurye dla wieszczb tylko pozostały. Ten zaś trybun ludu widząc że nikt nie może mieć władzy bez przyzwolenia ludu, chciał mieć potwierdzonych swoich decemwirów na sejmiku przez kurye, którego już nie uznajecie, a sejmik przez plemiona, który jest waszym, pominął. Tak tedy, kiedy przodkowie postanowili, żebyście na dwóch sejmikach na każdego urzędnika głosowali, ten przyjaciel ludu nie zostawił ludowi wolności głosowania na jednym nawet sejmiku.
Ale poznajcie pieczołowitość i sumienność tego człowieka. Postrzegł się i przekonał, że decemwirowie bez prawa na sejmiku przez kurye nie mogą utrzymać się przy władzy, ponieważ przez dziewięć tylko plemion zostali wybrani; przepisuje tedy żeby o nich wniesiono prawo na sejmik przez kurye, i każe to pretorowi dokonać. Jak to niedorzecznie, nie mam potrzeby dowodzić; bo tak stanowi: «Kto jest obrany pierwszym pretorem, ma wnieść prawo na sjmik przez kurye, a jeśliby wnieść nie mógł. wniesie ostatni.» Czy żarty sobie stroi w tak ważnej rzeczy? co miał na celu, nie
- ↑ Na sejmikach przez centurye zwołanych, comitia centuriata, wybierano konsulów, pretorów, cenzorów; na sejmikach przez plemiona zgromadzonych, comitia tributa, wybierano trybunów ludu, edylów, kwestorów.
kurye, nie jest nam wiadomo, równie jak są mało znane zwyczaje i przepisy wyborowe, na których mówca gruntuje się przy końcu tego rozdziału, który dla tej przyczyny jest dla nas ciemny i prawie niezrozumiały.
