Strona:Czesław Czyński - Nauka Volapüka w 12-stu lekcjach.pdf/8

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

§. 13. głoska ne oznacza zawsze coś przeciwnego.

flen przyjaciel neflen nieprzyjaciel.
läbad błogosławieństwo neläbad przekleństwo
san zbawienie nesan potępienie
läb szczęście neläb nieszczęście


Zgłoski: -ik, ön, el i -äl.

§. 14. Przez dodanie powyższych zgłosek do rzeczownika albo do innej części mowy, otrzymujemy nową część mowy, n. p. dodana zgłoska ik do rzeczownika (substantiv) daje odpowiedni przymiotnik n. p.

1. söl pan, sölik pański, yudel żyd yudelik żydowski
tik myśl, tikik myślący, vom kobieta, vomik kobiecy,
fat ojciec, fatik ojcowski blod brat blodik braterski.

§. 15. 2. za dodaniem zgłoski ön do rzeczownika otrzymuje się tryb bezokoliczny (Infinitivus).

söl pan sölön panować beg prośba begön prosić,
tik myśl tikön myśleć fin koniec finön kończyć
tidel nauczyciel tidelön nauczać pük mowa pükön mówić

§. 16. 3. za dodaniem zgłoski el cechuje się osobę:

söl pan sölel władca, mocarz jaf tworzenie jafel twórca
tik myśl tikel myśliciel ted handel tedel handlarz
pük mowa pükel mowca mit mięso mitel rzeźnik

§. 17. 4. za dodaniem äl otrzymujemy abstrakcyjne pojęcie.

söl pan söläl duch panujący
dib głębokość dibäl głębokość umysłu.


Przymiotnik (Adjectiv).

§. 18. Wspomnieliśmy już, że przez dodanie do rzeczownika zgłoski ik otrzymujemy odpowiedni mu przymiotnik — sölik, tikik itd., który następuje zawsze niezmienny po rzeczowniku n. p.
§. 19.

fat gudik dobry ojciec söl tikik pan myślący
fata gudik dobrego ojca söla tikik pana myślącego
fate gudik dobremu ojcu söle tikik panu myślącemu
fati gudik dobrego ojca söli tikik pana myślącego