— Nie wiem, wielmożny panie, ale się tam zaraz faktory zlecą i pokażą.
— Ja ci dam faktorów, rzekłem naprawdę oburzony propozycyą używania pomocy faktora do tak błahéj rzeczy.
— A jak tam miejsca nie będzie?
— To i tak obejdziemy się bez faktorów.
Za kilka minut wjechaliśmy na rynek Buska. Była 10 wieczorem. Natychmiast przybiegło kilku faktorów, którym furman dał odprawę, mówiąc, iż nie życzymy ich sobie. Jednakże jeden z nich, zapytany nie w charakterze faktora lecz obywatela buskiego, wskazał nam hotel Bieńkowskiéj.
W hotelu oświadczono nam, że nie ma ani jednego próżnego lokalu. Poszliśmy więc do drugiego hotelu, gdzie otrzymaliśmy taką samę odpowiedź, z dodatkiem objaśniającym, że jeżeli się chcemy przespać pod dachem, to musimy się udać do faktorów, bo oni jedni tylko mogą wiedziéć, gdzie istnieje pokój niezajęty.
— A nie powiedziałem panom?... rzekł z tryumfem furman.
Skonfundowani, musieliśmy się zgodzić na „zbyteczne pośrednictwo“, gdyż nie mieliśmy wcale ochoty przespać się pod wilgotném niebem.
Piérwszy faktor pokazał nam takie klétki, że nawet wobec niebezpieczeństwa nocowania na wózku nie mogliśmy się na nie zgodzić; drugi zaofiarował nam sionkę jeszcze gorszą od poprzednich izdebek, dopiéro trzeci zaprowadził nas „na folwark“ do domu rządowego, gdzieśmy dostałi wygodny i czysty pokój.
— A jednak faktorzy są potrzebni! zawołał mój towarzysz, wielki nieprzyjaciel faktorów.
— Zapewne, odrzekłem, choć w tym razie niezbędność ich zależy od niezaradności właścicieli domów i od policyi miejskiéj. Gdyby „obywatele“ wspólnie urządzili biuro informacyjne o mieszkaniach, gdyby przynajmniéj składali w policyi wiadomość o niezajętych lokalach, to przyjeżdżający nie byliby narażeni na błąkanie się, a czas i siły faktorów musiałyby się zwrócić ku innym zajęciom.
Nazajutrz zaczęliśmy zwiedzać Busk. Największą osobliwością jego jest o wiorstę oddalony zakład kąpielowy z wielkim gmachem murowanym, którego wnętrze nie ma nic sobie podobnego w kraju
