Strona:Bolesław Raczyński - Teorya muzyki.djvu/64

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

dźwięki są bez wyjątku dysonujące. Trójdźwięki konsonujące są trójdźwiękami durowymi i molowymi.
Trójdźwięki durowe (wielkie) powstają (od basu w górę) z wielkiej tercyi i czystej kwinty.
Trójdźwięki molowe, małe, z małej tercyi i czystej kwinty. Na I., IV. i V. stopniu w gamach durowych, a na V., VI. w molowych, znajdują się trójdźwięki durowe (wielkie). Na II, III i VI w gamach durowych, a na I i IV w moowych, trójdźwięki molowe (małe).
Trójdźwięki z małą tercyą i zmniejszoną kwintą (n. p. w gamie C-dur na VII, h, d, f) mają nazwę zmniejszonych i znajdują się w gamach durowych na VII stopniu, w molowych na II i VII. (h, d, f; gis, h, d). Na stopniu III., w gamach molowych jest trójdźwięk zwiększony (n. p. c, e, gis; w a) (tercya w. i kwinta zw.).
Czterodźwięki mają siedem formacyj akordowych.
1. Czterodźwięk (akord septymowy) złożony z trójdźwięku durowego i małej septymy tak w dur jak i w mol na V. stopniu gamy, czyli dominancie, nazywa się dominant — septymowy.
2. Czterdźwięk na I i IV w dur, a VI w mol, powstaje z trójdźwięku durowego i wielkiej septymy (n. p. w C-dur c, e, g, h, w a-mol f, a, c, e).
3. Czterodźwięk na II, III i VI stopniu w dur, a na IV w mol, (n. p. w C-dur d, f, a, c; w a-mol d, f, a, c) powstaje z trójdźwięku molowego i małej septymy.
4. Czterodźwięk na VII stopniu w dur, a II w mol (n. p. w C-dur h, d, f, a, i w a-mol h, d, f, a) tworzy się ze zmniejszonego trójdźwięku i małej septymy.
5. Czterodźwięk w mol na VII stopniu n. p. w a-mol gis, h, d, f) powstaje z trójdźwięku zmniejszonego i zmniejszonej septymy.
6. Czterodźwięk na I stopniu w mol (n. p. w a-mol a, c, e, gis,) tworzy się z trójdźwięku molowego i wielkiej septymy.
7. Czterodźwięk na III stopniu w mol (n. p. c, e, gis, h, w a-mol) zestrojony ze zwiększonego trójdźwięku i wielkiej septymy.