Strona:Baranowski Ignacy - Kalisz zarys dziejów.pdf/39

wdzięczną przedewszystkiem drukowaniem interesujących studjów z dziejów Kalisza, pióra zasłużonego historyka tego miasta, Adama Chodyńskiego.
 „Kaliszanin“ cieszył się dużą popularnością wśród mieszkańców miasta, którzy za czasów Królestwa Kongresowego szczycili się posiadaniem aż dwóch organów, a mianowicie „Dziennika Urzędowego Województwa Kaliskiego“ i „Dziennika Wielkopolskiego“. Ostatnie lata XIX stulecia przyniosły pewne ożywienie w życiu miasta. Oto Kalisz nieoczekiwanie staje się siedliskiem przemysłu hafciarskiego. Ta gałąź przemysłu, rozwijająca się zupełnie samorzutnie spoczywała pierwotnie wyłącznie prawie w rękach ludności żydowskiej. Obok hafciarstwa rozwijać się zaczęła w Kaliszu fabrykacja fortepianów i lalek.
 Istny przewrót w życiu Kalisza sprawiło jednak dopiero połączenie go drogą żelazną z Warszawą w roku 1902, a w cztery lata później z pruską siecią kolejową w Skalmierzycach. Kalisz przestał być nakoniec odciętym od świata, odzyskiwał swe ważne stanowisko pośrednika między wschodem i zachodem, jakie zajmował za czasów Królestwa Kongresowego. Ludność miasta zaczyna teraz wzrastać gwałtownie, staje się jej ciasno w dawnych granicach i coraz żywszą falą zaczyna wypływać do przedmieść, które w roku 1906 zostały włączone do miasta. Tak zwiększony Kalisz liczył w roku 1910 przeszło pięćdziesiąt tysięcy mieszkańców, podczas, gdy jeszcze w roku 1906 liczy tylko niecałe trzydzieści pięć tysięcy ludności.
 Na wszystkich też polach odczuwać się dawało w Kaliszu niebywałe przedtem ożywienie. Ceny placów podskoczyły w górę, zaczęły powstawać coraz to