Strona:Artur Schopenhauer - Sztuka prowadzenia sporów.djvu/20

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
II.
WYBIEGI.

Wybieg 1. Rozszerzenie.
Wyprowadzić należy twierdzenie przeciwnika z granic naturalnych, traktować je w znaczeniu najogólniejszem i najobszerniejszem, oraz powiększyć je w najmożliwszy sposób. Im twierdzenie ogólniejsze, tem bardziej odkryte dla napaści. Środkiem pomocniczym jest tu dokładne postawienie puncti lub status controversiae.
Przykład 1. Twierdziłem, że „anglicy są najpierwszym narodem w dramacie.” Przeciwnik chciał spróbować instancyi i zauważył, że, „jak wiadomo, w muzyce, a więc i w operze, nie wydali niczego wybitnego.” Zbijam go uwagą, że muzyka nie zawiera się w pojęciu dramatu; ten ostatni oznacza tylko tragedyę i komedyę, o czem zresztą przeciwnik wiedział wybornie, ale spróbował uogólnić moje twierdzenie o tyle, aby dotyczyło wszystkich teatralnych przedstawień, a więc i opery i muzyki, i aby tym sposobem obalić mnie potem napewno.