Strona:Artur Schopenhauer - O wolności ludzkiej woli.djvu/89

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

dy musiałbym się już oglądnąć za punktem oparcia, któryby się nie obsunął, i musiałbym przyprzeć przeciwnika do muru tam, gdzie niema tylnych drzwi. [362.] A zatem udowodnię teraz nieodparcie, że temu „summo philosopho“ Duńskiej Akademii brakowało nawet pospolitego ludzkiego rozumu, mimo to, że jest tak pospolity. A, że i bez niego można być „summus philosophus,“ — takiej tezy Akademia nie postawi. Brak zaś ów stwierdzę na podstawie trzech różnych przykładów. A zaczerpnę ich z tej książki, której autor, pisząc ją, mógł i powinien był najprędzej się upamiętać, najłatwiej wejść w siebie i rozpamiętać, co pisze: — mianowicie z jego podręcznika studenckiego, zatytułowanego „Encyklopedyą nauk filozoficznych,“[1] książki, którą jeden z Heglistów nazwał biblią Heglistów.

 18) Tam to więc, w części „Fizyka“ § 293 (wydania drugiego z r. 1827) mówi autor o gatunkowym ciężarze, który nazywa gatunkową ciężkością, i występuje przeciw założeniu, przyjmującemu, że polega on na różnych stopniach porowatości, używając następującego argumentu. „Przykładem, stwierdzającym, że istnieje rozgatunkowanie ciężkości jest zjawisko następujące pręt żelazny, podparty w jednym punkcie i pozostający w równowadze traci tę równowagę, gdy go zmagnetyzujemy; okazuje się, że jest teraz cięższy na jednym biegunie, niż na drugim. W tym wypadku jedną jego część takiemu poddano wpływowi,[2] że staje się cięższą, nie zmieniając swojej pojemności, materya więc, której masy nie powiększono, stała się gatunkowo cięższą.“ — A zatem wyprowadza tu „summus philosophus“ Duńskiej Akademji następujący wniosek: „Jeżeli pręt podparty w swoim środku ciężkości staje się następnie po jednej stronie cięższym, to przechyla się ku tej stronie: ale pręt żelazny, gdy go zmagnetyzowano, przechyla się także ku tej stronie: a więc stał się tam cięższym.“ Godne pokrewieństwo z wnioskiem: „Wszystkie gęsi mają dwie nogi, ty masz dwie nogi, a więc jesteś gęsią.“ Bo wniosek Hegla wypowiedziany

  1. ↑ „Encyklopädie der philosophischen Wissenschaften im Grundrisse,“ 3 części. Heidelberg, 1817. Hegel został powołany w r. 1816 na profesora uniwersytetu w Heidelbergu i przez całe pierwsze (zimowe) półrocze wykładał encyklopedję, którą następnie wydał w formie książki, jako podręcznik.
  2. ↑ W oryginale jest „inficirt“ (inficio).
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:Artur_Schopenhauer_-_O_wolności_ludzkiej_woli.djvu/89&oldid=1588236”