Strona:Artur Schopenhauer - O wolności ludzkiej woli.djvu/54

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

wotność tej ostatniej, odegrał rolę w psychologii. Paulsen[1] podkreśla fakt, że biologia Darwina poparła Schopenhauera pod tym względem i twierdzi nawet, że historya psychologii zacznie od niego nowy okres.[2]

4. Życiorys Schopenhauera.
(ur. 22/2 1788, zm. 21/9 1860).

Wspomniałem już o niektórych ważnych zdarzeniach w życiu Schopenhauera. Obecnie należy je jeszcze uzupełnić tak, żeby było widocznem to wszystko, co się złożyło na rozwój jego indywidualności, na ukształtowanie się jego „nabytego charakteru“ i jego filozofii.
Ojciec Schopenhauera, Henryk Florys, był bankierem w Gdańsku, pochodził z zamożnej rodziny kupieckiej, kochał wolność i niezależność, posiadał silną, wytrwałą wolę, wielką i nieugiętą energię, był nader przedsiębiorczy, a nawet uparty i nieco satrapą. Podobny charakter odnajdujemy w synie: taką samą wolę silną i dążącą ciągle naprzód. Przyłącza się do tego jeszcze jeden rys. W rodzinie Schopenhauerów zdarzały się wypadki umysłowych chorób. Ojciec Artura miał również skłonność do zaburzeń umysłowych. Bywał ponury i milczący. Jego śmierć nastąpiła, jak się zdaje, właśnie wskutek takiego umysłowego przyćmienia.

Tę patologiczną stronę wykazuje i Artur. Częste zalęki i strach nachodziły go nieraz. Autosugestywność jego widać nie tylko z dodatniej strony w jego dziełach, ale i z ujemnej w jego życiu. Jest

  1. Paulsen, l. c. str. 76 i 77.
  2. W łączności z krytyką etyki Sch. por. zajmujący artykuł Baucha „D. Ethik,“ w „Philosophie d. XX Jh.“ wyd. Windelband, — gdzie przeciwstawiono (str. 51 i n.) dogmatycznej etyce „immoralistyczną etykę Nietzschego, a tej ostatniej „etykę krytyczną.“