Strona:Aleksander Czolowski. Wysoki zamek (1910).djvu/35

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Z powrotem pod berło Polski wróciły na Ruś wszystkie urządzenia państwowe polskie. Wraz z niemi i lwowski Wysoki Zamek wrócił znowu pod władzę i pieczę starostów przez króla mianowanych.
Długi ich poczet rozpoczyna w r. 1387—1405 Jan z Tarnowa. Po nim do końca XV. w. ośmnastu starostów po sobie sprawuje ten urząd[1], a wszyscy bez wyjątku ludzie rycerscy, biegli w rzemiośle wojennem, mieczem i krzyżem służą ojczyźnie, cywilizacyjną spełniają tu misyę. W ich rzędzie w ciągu tego wieku starostami lwowskimi pięciu widzimy Tarnowskich, trzech Odrowążów, dwóch Tęczyńskich, a więc członków najwybitniejszych rodów polskich.
Uposażenie starostwa, jak wszędzie tak i tu, tworzyły przyległe znaczne dobra ziemskie.
Od troskliwości każdego starosty zależał stan obrony i zaopatrzenie powierzonego mu zamku. Gdy starosta był niedbały, zamek szybko podupadał i niszczał, a tem samem w chwili krytycznej często nie mógł spełnić należycie swego zadania.
Na chlubę starostów lwowskich XV. w. podnieść należy, że pod tym względem, z małymi wyjątkami, należycie spełniali swe obowiązki. Dzięki temu: stan Wysokiego Zamku w tym wieku był najświetniejszy, o czem później nieraz wspominano i zamek lwowski słusznie uchodził wtedy za najobronniejszą placówkę na Rusi.

Siedzibą starostów nie był nigdy. W wyjątkowych tylko wypadkach mieszkali w nim starostowie, którzy w samem mieście mieli drugi tak zw. Niski Zamek, nierównie wygodniejszy do mieszkania. Dziwić się temu zresztą nie można. Stały pobyt wśród murów Wysokiego Zamku nie był wcale

  1. Byli nimi: Floryan z Korytnicy 1407—1411; Jan (Iwo) z Obychowa 1411—1420; Spytko z Tarnowa 1421—1425; Piotr Włodkowicz 1425—1427; Jan Mężyk 1427—1433; Wincenty z Szamotuł 1433—1439; Rafał ze Sprowy Odrowąż 1440—1441; Spytko z Tarnowa 1442—1443; Piotr ze Sprowy Odrowąż 1443—1450; Andrzej ze Sprowy Odrowąż 1450—1465; Rafał z Tarnowa 1465—1481; Spytko z Tarnowa 1482—1493; Otto z Chodcza 1493—1494; Andrzej z Oleśnicy 1496; Mikołaj z Tęczyna 1497; Zbigniew z Tęczyna 1497—1498; Mikołaj Kresa 1498—1499; Piotr Myszkowski 1499—1502.