Strona:Album zasłużonych Polaków wieku XIX t.1.djvu/521

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
Władysław Ludwik Anczyc.
(*1823 — †1883.)
separator poziomy
N


Jeżeli do największych zalet pisarza należy zrównoważenie zasług literackich z zasługami społecznemi, to Anczyc względem ma bezsprzecznie miejsce w pierwszym rzędzie. Nie służąc nigdy tłumom, ani marnej chwale, ani też samolubstwu i próżności własnej, oddał on pióro swoje, niepospolitą spostrzegawczość i talent niepośledni na pożytek krajowi i społeczeństwu; to też imię jego zyskało trwałą i dobrze zdobytą popularność.


Urodzony w Wilnie 25 listopada roku 1823 z ojca Zygmunta Anczyca, zdolnego i cenionego swojemi czasy aktora, i matki Barbary z Hrehorowiczów, dzieckiem jeszcze zamieszkał wraz z rodzicami w Krakowie i tam ukończył nauki szkolne. Na życzenie rodziców poświęciwszy się zawodowi aptekarskiemu, uczęszczał na kursa specyalne przy uniwersytecie Jagiellońskim i uzyskał wkrótce stopień magistra farmacyi. Wypadki historyczne niezadługo jednak, żywo poruszywszy umysł jego i serce, odwróciły go z obranej drogi. Wstrząśnienia, jakich doznała Galicya w okresie lat 1846-1848, pobudziły myśl Anczyca ku poważnemu zastanawianiu się nad stosunkami społecznemi wobec przewrotu, jaki się dokonał, wobec ciężkiej niemocy, jaką przechodziło społeczeństwo galicyjskie, zanim nowe uwarstwienie narodu nie weszło w krew pokoleń a wydobyte na wierzch burzą namiętności kastowych, męty społeczne nie opadły na dno. Te refleksye uczyniły Anczyca pisarzem ludowym, dały implus jego twórczości. Już w 1849 r. wystawia on na scenie krakowskiej pierwszy swój utwór dramatyczny Chłopi arystokraci, który w krótkim czasie obiegł wszystkie sceny polskie i doczekał się jeszcze