Słownik etymologiczny języka polskiego/urok

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

urok, ‘czynsz roczny’, por. narok, ob-rok, od rzec (p. rzec i rok); tak jeszcze w biblji wyłącznie; ‘umówiona, urzeczona płaca’ przechodzi na ‘naznaczenie’, ‘los, fatum’, więc: »nieszczęsnym urokiem«, ‘złym losem, wróżbą’; nieuroku, ‘nieprzymawiając’; dalej: »rzucają uroki« (‘wróżby’), a są i »oczy uroczne«: »dla uroku złym oczom«, »urokom zazdrościwego oka«; »zdejmowały baby uroki dzieciom«, »o urokach i zażegnywaniu«, »na psa urok«. »Pieniądze uroczyste« są ‘umówione’, ale uroczysty nabiera u nas tego znaczenia co naroczytyj na Rusi, t. j. ‘znamienity’, a stąd »dnie uroczyste« i uroczystości, ‘fety’. Wreszcie uroczysko (albo z ruska uroczyszcze) zowie się każde ‘miejsce w lesie czy polu, mające swoją osobliwszą nazwę’, i akty, np. wielkopolskie z 16. i 17. wieku, przy określaniu granic są pełne uroczysk i ich nazw.